Quantum redactiones paginae "Primum bellum mundanum" differant

Content deleted Content added
mNo edit summary
No edit summary
Linea 1:
{{Infobox military conflict
|conflict=Primum bellum mundanum
|image=[[Fasciculus:WW1 TitlePicture For Wikipedia Article.jpg|300px|[[Modus horologicus|Modo horologico]] a summa parte: [[bellum fossarum|fossae]] in [[Fronsfrons Occidentalisoccidentalis (BellumPrimum Orbisbellum Terrarum Imundanum)|Frontefronte Occidentalioccidentali]]; [[Vehiculum armatum Mark I#Mark IV|vehiculum armatum Mark IV]] Britannicum fossam transit; [[HMS Irresistible (1898)|HMS ''Irresistible'']], [[navis pugnaxlonga]]<!--battleship--> [[Classis Regalis]], [[globus ignivomus subaquaneus|globo ignivomo subaquaneo]] in [[operationes navales in Expeditione Dardanellarum|Pugna Dardanellarum]] icto, summergitur; grex [[sclopetum machinale Vickers|sclopeti machinalis]] cum [[persona gas|personis gas]]; [[biplanum|biplana]] [[Albatros D.III]] Germana]]
|caption=[[Modus horologicus|Modo horologico]] a summa parte: [[bellum fossarum|fossae]] in [[Frons Occidentalis (Bellum Orbis Terrarum I)|Fronte Occidentali]]; [[Vehiculum armatum Mark I#Mark IV|vehiculum armatum Mark IV]] Britannicum fossam transit; [[HMS Irresistible (1898)|HMS ''Irresistible'']], [[navis pugnaxlonga]]<!--battleship--> [[Classis Regalis]], [[globus ignivomus subaquaneus|globo ignivomo subaquaneo]] in [[operationes navales in Expeditione Dardanellarum|Pugna Dardanellarum]] icto, summergitur; grex [[sclopetum machinale Vickers|sclopeti machinalis]] cum [[persona gas|personis gas]]; [[biplanum|biplana]] [[Albatros D.III]] Germana
|date=[[28 Iulii]] [[1914]]–[[11 Novembris]] [[1918]] ([[Indutiae cum Germania|Indutiae]]) <!--<br/>({{Age in years, months, weeks and days|month1=07|day1=28|year1=1914|month2=11|day2=11|year2=1918}})--><br/>[[Foedus Versaliis sancitum (1919)]] [[28 Iunii]] [[1919]] compositum<br/>[[Foedus Saint-Germain-en-Laye (1919)]] [[10 Septembris]] [[1919]] compositum<br/>[[Foedus Neuilly-sur-Seine]] [[27 Novembris]] [[1919]] signatum<br/>[[Foedus apud Trianonium sanctum]] [[4 Iunii]] [[1920]] compositum<br/>[[Foedus Sèvres]] [[10 Augusti]] [[1920]] signatum
|place=[[Europa]], [[Africa]], [[Medius Oriens]], [[Oceanus Pacificus]], [[Sina (regio)|Sina]], [[mare|maria]] ante [[litus]] [[America]]e [[America Australis|Australis]] et [[America Septentrionalis|Septentrionalis]]
|casus=[[Caedes Archiducis Francisci Ferdinandi]] (28 Iunii), denuntiatio belli Austro-Hungarica contra [[Regnum SerbiaeSerbia]]m ([[28 Iulii]]) et mobilitatio Russica contra [[Austria–Hungaria]]Austro–Hungariam ([[29 Iulii]])
|result=Victoria [[SociiFoederati Belliprimi Orbisbelli Terrarum Imundani|Sociorumfoederatorum]]
* Finis imperiorum [[Imperium Germanum|Germani]], [[Imperium Russicum|Russici]], [[Imperium Ottomanicum|Ottomanici]], et [[Imperium Austro-Hungaricum|Austro-Hungarici]]
* FormatioNovae novarum civitatumcivitates in Europa et Medio Oriente conditae
* Translatio [[coloniae Germanae|coloniarum Germanarum]] et [[Partitio Imperii Ottomanici|regionum Imperii Ottomanici]] ad aliasalia potestatesimperia
* Institutio [[SocietasConsociatio CivitatumNationum|SocietatisConsociationis CivitatumNationum]]
|combatant1='''[[SociiFoederati Belliprimi Orbisbelli Terrarum Imundani]]'''<br/>
[[Respublica Tertia Francica|Francia]]<br/>
[[Imperium Britannicum]]<br/>
Linea 25:
[[Regnum Romaniae]] <small>(1916–18)</small><br/>
[[Imperium Iaponiae]]<br/>
[[Regnum SerbiaeSerbia]]<br/>
[[Belgium]]<br/>
[[Regnum Graeciae]] <small>(1917–18)</small><br/>
[[SociiFoederati Belliprimi Orbisbelli Terrarum Imundani|''et alii'']]
|combatant2='''[[Mediae Potestates]]'''
[[Imperium Germanicum]]<br/>
Linea 101:
[http://ephemeris.alcuinus.net/archi2006/nuntius1.php?id=78 ''Ephemeris'' 2006],
[http://ephemeris.alcuinus.net/inorbe.php?id=489 ''Ephemeris'' 2008]</ref> fuit [[bellum mundanum]] in [[Europa]] gestum quod ab [[28 Iulii]] [[1914]] ad [[11 Novembris]] [[1918]] saeviit. Quo bello fere omnes implicatae sunt orbis terrarum [[civitas praepotens|civitates praepotentes]],<ref>Willmott 2003: 10-11</ref> quae participes belli in duas consociationes contrarias divisae erant:
* [[ConsociatiFoederati primi belli mundani|Imperia consociatafoederata]]: [[Britanniarum Regnum]], [[Francia]], [[Russia]] [[Consensus triplex|triplici consensu]] coniuncta
* [[Imperia centralia]]: primum [[Germania]], [[Imperium Austro-Hungaricum]], [[Italia]] [[Societas triplex (1882)|societate triplici]] coniuncta; sed Italia, quia Austro-Hungaria se contra pactum gesserat, a societate recessit.<ref>Willmott 2003: 15</ref>
 
Linea 107:
Plus 9 miliones pugnatorum interfecti sunt. Tam multa caedes facta est propter quod novae [[technologia|artes]] nova [[arma]] et quidem exitiosiora produxerant, cum pares tutelae, mobilitatis, [[medicina]]e emendationes deessent. Primum bellum mundanum tam cruenta caede commissum est, ut quattuor tantum bella umquam gesta etiam plures occisos numerarent.<ref>{{harvnb|Willmott|2003|p=307}}</ref> Quo factum est ut variae mutationes [[societas humana|politicae]] nec non [[res novae]] in multis civitatibus belli excidio adfectis initium caperent.<ref>{{harvnb|Willmott|2003|p=307}}</ref>
 
Multas ob causas coepit bellum. Quarum una et quidem diutina fuit [[imperialismus|imperii amplificandi studium]], quod praepotentibus inerat civitatibus Europaeis: [[Imperium Germanicum|Imperio Germanico]], [[Imperium Austro-Hungaricum|Imperio Austro-Hungarico]], [[Italia]]e, [[Imperium Ottomanicum|Imperio Ottomanico]], [[Imperium Russicum|Imperio Russico]], [[Imperium Britannicum|Imperio Britannico]], [[Tertia Respublica (Francica)|Reipublicae Francicae]]. [[CaedesSed Archiducisea Francisciipsa Ferdinandicausa Austriae|Caedesbelli diefuit, 28 Iuni 1914]]quod [[Archidux Franciscus Ferdinandus (archidux Austriae)|ArchiducisFranciscus Francisci FerdinandiFerdinandus]], [[heres|heredisarchidux]] [[Austria]]e et heres [[Imperium Austro-HungariaHungaricum|AustriaeAustro-HungariaeHungaria]]e, a quodam[[Gabriel Princip|Gabriele Princip]], [[Iugoslavismus|nationalista Iugoslavico]], [[insidiae Seraiensis|insidiis factis]] [[Seraium|Seraii]], in [[Bosnia et Herzegovina]], effectadie fuit[[28 proximumIunii]] belli[[1914]] occisus calcarerat. EvenitQuo utfacto Austria-Hungariahaec [[Ultimatumdiscrimen Iuliummensis Iulii|ultimatumconflictatio localis]] contraquasi per causarum concatenationem exarsit, cum foedera prioribus facta decenniis invocata essent. Austro-Hungaria, [[Regnum Serbiaeultimatum|ultimato]] ediceret.edicto,<ref name="AJPT2">{{harvnb|Taylor|1998|pp=80–93}}.</ref><ref>{{harvnb|Djokic|2003|p=24}}.</ref> Nonnullis[[Serbia]]e foederibusbellum perindixit. prioraItaque decenniaimperia factispraepotentia invocatis,bellis maioresinvicem potestatesindictis intra [[unus|unum]] [[mensis|mensem]] bellumproelia gerebantfaciebant, atquequae per earumcolonias [[colonia]]s,imperiorum certamen circacircum orbem terrarum mox extensum estextendebantur.
 
Die [[28 Iulii]], Austria-Hungaria contra [[Excursio Serbica|Serbiam]],<ref>{{harvnb|Evans|2004|p=12}}.</ref><ref>{{harvnb|Martel|2003|p=xii ff}}.</ref> Germania contra [[Belgium]], [[Luxemburgum]], et [[Francia]]m, atque Russia contra Germaniam bellum intulerunt. Itinere Germano in [[Lutetia]]m compresso, [[Frons Occidentalis (Bellum Orbis Terrarum I)|Frons Occidentalis]] continuum proelium terendi factum est,<!--battle of attrition--> cuius [[bellum fossarum|linea fossarum]] minime usque ad 1917 commutata est. In [[Frons Orientalis (Bellum Orbis Terrarum I)|Oriente]], [[exercitus]] Russicus copias Austro-Hungaricas prospere pugnavit, sed ex [[Borussia Orientalis|Borussia Orientali]] et [[Polonia]] ab exercitu Germano reiectus est. Aperti sunt frontes additi postquam [[Imperium Ottomanicum]] anno [[1914]], Italia et [[Regnum Bulgariae|Bulgaria]] anno [[1915]], et [[Romania]] anno [[1916]] bellum susceperant. Imperium autem Russicum [[Res Novae Russicae (1917)|Martio 1917 conlapsum est]], et Russia post [[Revolutio Octobris Russica|Octobris Revolutionem]] eodem anno bellum deposuit. Post incursionem Germanam secundum frontem occidentalem anno [[1918]], Socii in serie prosperarum impetuum Germanos reppulerunt exercitus, et copiae [[Civitates Foederatae|Civitatum Foederatarum]] fossas intrare coepit. Germania, quae nunc suos [[Res Novae Germanae|homines seditiosos]] pugnabat, indutias die [[11 Novembris]] [[1918]] dedit, deinde [[Dies Indutiarum]] appellato. Socii tandem victores bellum confecerunt.