Quantum redactiones paginae "Lingua Francogallica" differant

Content deleted Content added
m fmt
m dua genera → duo genera + caso → casu &c.
Linea 24:
[[Fasciculus:Langues de la France.svg|thumb|Sermones Franciae.]]
 
'''Lingua Francogallica'''<ref>Vide e.g. titulum operis M. P. Nilsson, ''Opuscula selecta linguis Anglica, Francogallica, Germanica conscripta'' (1951-1960).</ref> seu lingua '''Gallica recentior'''<ref>"Gallica lingua recentior", {{Mithridates}} f. 25v–26v; "lingua Gallica", {{Kircher}} pp. 209–212.</ref> (FrancogalliceFrancice: ''français'') est [[linguae Indoeuropaeae|lingua Indoeuropaea]] inter [[Linguae Romanicae|linguas Romanicas]] enumerata, nam haud dissimilis est [[Lingua Lusitana|linguis Lusitanae]], [[Lingua Italiana|Italianae]], [[Lingua Hispanica|Hispanicae]], [[Lingua Dacoromanica|Dacoromanicae]].
 
Lingua Francogallica maxime adhibetur in [[Francia]], [[Belgia]], [[Canada]] (praecipue in [[Quebecum|Quebeco]]), [[Helvetia]], [[Polynesia Francica]], et in omnibus [[regio]]nibus ubi Francici olim imperabant (inter quas notandae sunt [[Africa Septentrionalis]] [[Africa Occidentalis|Occidentalisque]] et [[insula]] [[Madagascaria]]).
 
His temporibus fere septuaginta octo decies centena milia hominum Francogallice loquuntur cum in [[Francia]] nati essent et circiter centum decies centena milia hominum Francogallicam linguam neque vero primariam loqui possunt. Francogallica est lingua [[tellus|totius mundiorbis terrarum]] tertia (post sermones [[Lingua Sinensis|Sinensem Mandarinicum]] et [[Anglice|Anglicum]]) quae ad numerum locutorum spectat.
 
==Scriptura==
Lingua Francogallica [[abecedarium Latinum|abecedario Latino]] utitur, eodem [[littera|litterarum]] ordine ac lingua Latina,
* 23 litteris communioribus: '''a b c d e f g h i j l m n o p q r s t u v x y'''
* 3 litteras praecipue in verbis mutuatis adhibitas intercalans: '''k w z'''
Linea 39:
 
==Grammatica==
[[Nomen substantivum|Nomina substantiva]] in lingua Francogallica hodierna in dua[[duo]] [[Genus (grammatica)|genera]], masculinum et femininum, ordinari possunt; pro [[numerus grammaticus|numero]] [[inflectio|inflectuntur]] sed [[casus grammaticus|casus]] nondum monstrant; adiectiva pro genere et numero inflectuntur; sola [[pronomen|pronomina]] personalia pro casocasu, genere, et numero inflectuntur. [[Articula]] seu [[articula definita|definita]] seu [[articula indefinita|indefinita]] nominibus praefixantur. Inflectio pro numero (in [[scriptura]] saepius ''-s'', ''-x'') saepius in articulo, rarius in nomine auditur. Exempli gratia articulum + adiect. + subst. ''le petit homme'' et ''la petite femme'' (“vir'vir parvus”parvus', “femina'femina parva”)parva':
* ''le petit homme'' /{{IPA|/ləpətiˈtɔm/lɘptiˈtɔm}},/ “vir'vir parvus”;parvus'
* ''les petits hommes'' /{{IPA|/lepətiˈzɔm/leptiˈzɔm}},/ “viri'viri parvi”;parvi'
* ''la petite femme'' /{{IPA|/lapətitˈfam/laptitˈfam}},/ “femina'femina parva”;parva'
* ''les petites femmes'' /{{IPA|/lepətitˈfam/leptitˈfam}},/ “feminae'feminae parvae”.parvae'
 
Inter [[verbum (grammatica generalis)|verba]] distinguuntur [[transitivitas|transitiva]], [[intransitivitas|intransitiva]], [[pronomen|pronominalia]] (vel reflexiva), et impersonalia. Verba pro [[persona (grammatica)|persona]] et numero in [[scriptura]] coniunguntur, sed [[suffixus]] personarum pluralium primae et secundae tantum in pronuntiatu audiuntur; praefixantur igitur saepius pronomina personalia quae subiectum indicant. Exempli gratia, verbum ''parler'' 'loqui', sic in praesente indicativo coniungitur:
* ''Je parle'' /{{IPA|/ʒəˈpaʀl̥/ʒɘˈpaʀl}},/ “loquor”'loquor'
* ''Tu parles'' /{{IPA|/tyˈpaʀl̥/tyˈpaʀl}},/ “loqueris”'loqueris'
* ''Il parle'' /{{IPA|/ilˈpaʀl̥/ilˈpaʀl}},/ “loquitur”'loquitur'
* ''Nous parlons'' /{{IPA|/nupaʀˈlɔ̃ /}},/ “loquimur”'loquimur'
* ''Vous parlez'' /{{IPA|/vupaʀˈle/}},/ “loquimini”'loquimini'
* ''Ils parlent'' /{{IPA|/ilˈpaʀl̥/ilˈpaʀl}},/ “loquuntur”'loquuntur'
Septem modi in verbis distinguuntur: indicativus (''indicatif''), imperativus (''imperatif''), conditionale (''conditionnel''), coniunctivus vel subiunctivus (''subjonctif''); insuper tempora praesens (''présent''), [[futurum]] (''futur'' variis distinctionibus expressum), praeteritum imperfectum (''imparfait'') et perfectum (''passé composé'' et ''passé simple'', ambo in litteris adhibita, illud tantum in colloquiis). [[Vox passiva|Genus passivum]] (''voix passive'') periphrastice exprimitur. Verba habent et [[participium|participia]] praesens ac praeteritum (''participe présent, passé'') et, eadem fere forma utens, [[gerundivum]] (''gérondif'').
 
[[Coniunctio]]nes primariae sunt ''et'' (“et”)'et', ''ou'' (“sive”)'sive', ''mais'' (“sed”)'sed', ''donc'' (“ergo”)'ergo', ''car'' (“quod”),et ''niparce que'' (“nec”)'quod', ''orni'' (~“atqui”)'nec'.
 
==Historia==
Orta est lingua Francogallica e [[sermo vulgaris|Latina vulgari]], quae per [[regio]]nes [[Gallia|Gallicas]] medias et boreales, a [[Gaius Iulius Caesar|Caesare]] captas et ab [[Augustus (imperator)|Augusto]] in formam provinciarum [[Gallia Lugdunensis|Lugdunensis]] et [[Gallia Belgica|Belgicae]] redactas, inter saecula primum et quartum diffusa est. In quibus regionibus[[regio]]nibus usque ad saeculum undecimum lingua Latina fere ab omnibus ad scribendum adhibita est. Testimonium antiquissimum linguae Francogallicae est [[Sacramenta Argentariae|sacramentum Argentoratense]] a militibus regis [[Carolus Calvus|Caroli]] die [[14 Februarii]] [[842]] iuratum. [[Aevum medium|Aetate mediaevali]] [[litterae]] populares Francogallice saepius compositae sunt, nonnullae sermone [[urbs|urbis]] [[Lutetia|Parisiensis]], aliae permultae dialectis aliarum regionum usis.
 
==Numeri==
Linea 86:
 
==Tractatus de lingua Francogallica==
[[Conradus Gesnerus]] ita de recentiori Gallorum sermone tractavit transcribens:
{{locus|''Latinae linguae propagines, sed tempore et vulgi imperitia valde corruptae, sunt tres hodie vulgares linguae, Italica, Hispanica & Gallica: Prima minus, secunda magis, tertia maxime corrupta, hoc est terminationibus & literis syllabisque mutata &distorta: & insuper vocabulis mixta alienis, ab eo nimirum tempore, quo Gothi non modo regna & regiones vastare, sed etiam linguas imperio sui pervertite coeperunt. Gallica igitur plurima habet Latina, quaedam Gothica sive Germanica, (nam et Franci qui ceteris imperant, a Francis Germanis descenderunt) quaedam de sua & vetere Gallica lingua, ut mihi quidem videtur. Dialectis variat non parum. Est enim alia tertior, in in parte quae privatim Francia dicitur: aliae crassiores, ut provincialis, Lotharingica, Burgundica &c. crassissima Sabaudica & circa Alpes Italiae confines.''}}
 
{{locus|''Latinae linguae propagines, sed tempore et vulgi imperitia valde corruptae, sunt tres hodie vulgares linguae, Italica, Hispanica & Gallica: Prima minus, secunda magis, tertia maxime corrupta, hoc est terminationibus & literis syllabisque mutata &distorta: & insuper vocabulis mixta alienis, ab eo nimirum tempore, quo Gothi non modo regna & regiones vastare, sed etiam linguas imperio sui pervertite coeperunt. Gallica igitur plurima habet Latina, quaedam Gothica sive Germanica, (nam et Franci qui ceteris imperant, a Francis Germanis descenderunt) quaedam de sua & vetere Gallica lingua, ut mihi quidem videtur. Dialectis variat non parum. Est enim alia tertior, in in parte quae privatim Francia dicitur: aliae crassiores, ut provincialis, Lotharingica, Burgundica &c. crassissima Sabaudica & circa Alpes Italiae confines.''}}
 
==Notae==
Line 107 ⟶ 106:
; De utilitate linguae Francogallicae
* "Latein—Französisch—Englisch: Drei Epochen europäischer Sprach- und Wortschatzgeschichte" in Grzega, Joachim, ''[http://www1.ku-eichstaett.de/SLF/EngluVglSW/ELiX/note.htm EuroLinguistischer Parcours: Kernwissen zur europäischen Sprachkultur]'' (Francofurti ad Moenum: IKO, nondum editus. ISBN 3-88939-796-4) pp. 73-114
* Claude Hagège,. [[2006]]. ''Combat pour le français: Au nom de la diversité des langues et des cultures''. Lutetiae: Éditions Odile Jacob, 2006.
* Jean-Marcel Lauginie, ''Importance du français dans le monde des affaires''. Lutetiae: Favre d'Echallens, 2004
* Jacques Maurais, Pierre Dumont, Jean-Marie Klinkenberg. [[2008]]. ''L’avenir du français''. Lutetiae: Éditions des archives contemporaines.
 
==Nexus externi==