Quantum redactiones paginae "Kiribati" differant
Content deleted Content added
m automaton: mutans Categoria:Civitates→Categoria:Civitates sui iuris; mutationes minores |
m ~ |
||
Linea 44:
[[Caput (urbs)|Caput]] est [[Tarava Australis]] ([[Anglice]] ''South Tarawa,'' [[Lingua Gilbertina|Gilbertine]] ''Teinainano''). Praeses praesens est [[Anoteus Tong]]. Linguae publicae sunt [[lingua Anglica|Anglica]] et [[lingua Gilbertina|Gilbertina]].
==
Nomen Kiribatorum [[Latine]] ex [[lingua Gilbertina|Gilbertino]] vocabulo ''Kiribati'' (/kiribas/ enuntiato) venit quod vicissim adaptatione [[lingua Anglica|Anglici]] vocabulo ''Gilbert Islands'' (Latine Gilbertinas Insulas significante) est propter cognomen navarchi [[Thomas Gilbert|Thomae Gibert]]. Revera, [[lingua Gilbertina|Gilbertine]] soni litterarum Latinarum G, L, et S respective K, R, et TI scribuntur cum necessarie [[syllaba aperta|apertis syllabis]].
== Historia ==
Abhinc annorum amplius 2000, Kiribatos [[Micronesia|Micronesius]] populus incolebat, intermisso contactu cum [[Samoa]]nis, ab [[Europa]]eis exploratoribus valde sere "inventa" est ([[Ferdinandus Magellanus]] insulam [[Insula Carolina|Carolinam]] in [[Sporades Aequatoriales|Sporadibus Aequatorialibus]] per primam orbis terrarum circumnavigationem vidisse videtur) cum saltem mille annorum abhinc homines insulas incolebant. In quibus democratiae erant ubi [[lex]] et [[iustitia]] in commune in ''[[maneaba|maneabis]]'' (domis communibus) decernebantur, excepta, nuperrime, nonnulla insula ubi parva regna in formatione erant, velut [[Butaritari]]. Insularum Gilbertinarum proprium nomen (praesertim [[Francogallice]]) debet navarcho [[Adam Iohannes von Krusenstern|Adamo Iohanni von Krusenstern]] ([[Estonia|Estonio]] [[Tzar]]is famulo) qui eas cum navarcho [[Thomas Gilbert|Thomae Gilbert]] nomine baptizavit, qui iuxta cum navarcho Marshall eas transivit in itinere per [[Sinus Botanicus|Sinum Botanicum]] (in praesenti [[Sydneium|Sydneio]]) et per [[Cantonum]] (in [[Res Publica Popularis Sinarum|Sina]]. [[Ludovicus Ididorus Duperrey]], navarchus [[Francia|Francicus]], eas iunctas in eadem tabula anno [[1820]] pinxit; sic nomen ab [[Adamo Iohanne von Krusenstern]] datum confirmans. Anno [[1892]], [[Britanniarum Regnum]] sedecim insulas Gilbertinas et octo insulas [[Tuvalu|Elliceanas]] sub proprio [[protectoratus|protectoratu]] collocavit quibus insulas [[Banaba|Oceanum]], [[Tabuaeranum]], et [[Teraina]] anno [[1901]] et [[Insula Christi Natalis|Insulam Christi Natalis]] anno [[1919]] adiunxit. Britannica colonia anno [[1916]] ([[insulae Gilbertinae et Elliceanae]]) facta est, postea anno [[1971]] intestinam [[libertas|libertatem]]
Anno [[1978]], libertas [[Tuvalu|insulis Elliceanis]] primum concessa est, ab Gilbertinis ex anno [[1975]] separatis et cum novo [[Tuvalu]]s. Libertas Kiribatis paulo postea, die [[12 Iulii]] anni [[1979]], concessa est, nonaginta annos accuratos post [[Robertus Ludovicus Stevenson|Roberti Ludovici Stevenson]] adventum in has insulas.
Linea 54:
Ex anno [[1999]], Kiribati socii [[Consociatio Nationum|Consociationis Nationum]] sunt.
==
In medio [[Oceanus Pacificus|Pacifico]], inter [[Linea aequatorialis|Lineam Aequatorialem]] et [[Linea commutationis diei|Lineam Commutationis Diei]] triginta tres insulae (omnes [[atollum|atolla]] sunt, excepta [[Banaba]]) comprehenduntur, super maritima zona circa 3
Kiribati tria archipelaga comprehendunt quae sunt inferiora:
Linea 65:
* [[Sporades Aequatoriales|Insulae Lineae]] sive [[Sporades Aequatoriales]] (11 insulae e quibus 3 cum incolis) circa 3 300 km a Gilbertinarum Oriente distantes, et circa 2 000 km a [[Havaii (civitas)|Havaiorum]] meridie et 2 000 km ab [[Insulae Societatis|Insularum Societatis]] septemtrione ([[Sporades Aequatoriales|Insulae Lineae]] [[Insula Iarvisana|Insulam Iarvisanam]], [[Scopulus Kingmanianus|Scopulum Kingmanianum]] et [[Palmyra (atollum)|Palmyrae atollum]] quoque comprehendunt, sed haec ultima a [[CFA|Civitatibus Foederatis]] administrantur)
* insula [[mons ignifer|vulcanica]] seiuncta ([[Banaba]]) quae velut insula ''[[guanu]]s'' cognoscebatur, "Insula Oceanus" baptizata, [[
Insulae omnes sunt:
Linea 197:
|}
E quibus solum insulae [[Insula Christi Natalis
Fere omnes insulae, Banaba excepta, [[atollum|atolla]] paulo super libra maris emergentia sunt, e quo efficitur ut parum vegetationis{{dubsig}} sit et [[agricultura]]e difficultatem ostendat, quae [[copra]]e, [[careveum|carevei]], sive recentis [[Cocos nucifera|cocotes]] umoris et localis [[taro]]nis sive ''[[Cyrtosperma chamissonis|Cyrtospermatis chamissonis]]'' perceptionis modum adhibeat.
Linea 207:
[[Religio Christiana]] est praecipua in civitate religio, aliquando cum aliquot atavicarum fiderum cultibus mixta. Plerique Christiani sunt [[Religio Catholica|Catholici Romani]] ([[Dioecesis Taravanus et Naurunus]]), sed [[Protestantes|Protestantica Ecclesia]] Kiribatorum ([[Congregationalismus|Congregationalistica]] optime repraesentatur, unam tertiam incolarum partem constituens. Aliae religiones velut [[Ecclesia Iesu Christi Sanctorum in Novissimis Diebus|Mormones]] valde minus numerosi sunt. [[Bahaismus|Bahaistica fides]] quoque repraesentatur, praesertim in [[Tarava]] et [[Insula Christi Natalis]] (minus quam 4%).
===
Dum [[lingua Anglica|Anglica]] constitutionis et legum lingua est, [[lingua Gilbertina]] est patria lingua, lingua [[linguae Austronesiae|Austronesia]], [[linguae Micronesiae|Micronesii]] subcirculi. Lingua a [[lingua Proto-Oceanica]] originem trahit, et Anglicae e constitutione anni [[1979]] parificatur. Parvus allophylus quoque [[Lingua Tuvaluana|Tuvaluane]] loquuntur ([[Tuvalu|Insularum Elliceanarum]] incolarum posteri post [[Tuvalu]]s separationem anno [[1976]] mansi). Etiam allophyli Gilbertine in [[Tuvalu]] (in [[atollum|atollo]] [[Nui (atollum)|Nuorum]], in [[Viti]]s (in [[Rabi (insula)|Rabis]]) et in [[Insulae Salomonis|Salomone]], sicut plures emigrati in [[Nova Zelandia]] et in [[
==
[[Fasciculus:Kiribati House of Assembly.jpg|thumb|left|Antiqua Kiribatorum Domus Communis.]]
[[Fasciculus:KiribatiPresidential Residence.jpg|thumb|300px|Praesidis domicilium.]]
[[Parlamentum]] Kiribatorum ([[lingua Gilbertina|Gibertine]]: ''Maneaba ni Maungatabu'' 'domus communis montis sacri'), quarto quoque anno exacto eligitur et a deputatis componitur (regimen parlamentarium). Deputatus, non electus, [[Banaba]]e communitatem, in [[Viti]]ensi [[Rabi (insula)|insula Raborum]] ex anno [[1945]], repraesentat. Minister rei iuridicae quoque parlamenti socius est. [[Praeses]] ([[lingua Gilbertina|Gibertine]]: ''te Beretitenti'') et [[dux Civitatis|Civitatis]] et [[dux Gubernationis|Gubernationis]] dux est. Eligitur per [[suffragium universale]] directum, postquam Parlamentum tres aut quattuor candidatos inter electos parlamentarios delegisset. Non magis quam tria mandata facere potest. Praeses vicarius in praesenti [[Teima Onorio]] (ex anno [[2003]]). Post diffidentiae motionem, anno [[2003]], praeses [[Teburorus Tiito]] abdicaturus fuit, vix incepto tertio mandato. Quia is denuo adesse non poterat, [[Anoteus Tong]] die [[4 Iulii]] anni [[2003]] electus est, eius [[civilitas|politicus]] adversarius (qui aegre eius fratrem maiorem, Doctorem [[Harrius Tong|Harrium Tong]], eiusdem Teburoriri [[factio politica|factionis]] et advocatum [[Banuera Berina|Banueram Berina]] vicit).
Singulae viginti una insulae cum incolis concilia singula de localibus rebus tractantia habet. Atollum [[Tarava]]e, ubi [[caput (urbs)|caput]] ([[Tarava Australis]]) et maxima gubernationis pars inveniuntur, tres communitates urbanas distinctas habet quae sunt: [[Betio]] ([[Anglice]]
===
Kiribati, secundum constitutionem, non veras propriasque subdivisiones administrativas habent. Insulae viginti una cum incolis sint inferiores:
[[Fasciculus:KiribatiParliamentHouse.jpg|thumb|300px|Kiribatorum Parlamenti Domus.]]
Linea 228:
* [[Butaritari]]
* [[Canton (Kiribati)|Abariringa]]
* [[Insula Christi Natalis
* [[Curia (Kiribati)|Curia]]
* [[Maiana]]
Linea 244:
== Oeconomia ==
[[Fasciculus:Kiribatisupermarket.jpg|thumb|300px|Supermercatus in Kiribatis]]
Kiribati paulum [[opes naturales|opium naturalium]] habent. [[
Oeconomia valde fluctuavit his ultimis annis. Oeconomica evolutio limitatur ob idoneorum operariorum defectionem (exceptis classiariis, qui in Sede Exercitationis Classiariorum
=== Periegesis ===
Linea 254:
Internationales aereae conexiones problematicae facta sunt praecipue postquam societas Air Kiribati suo aeroplano apto iungendis [[Viti]]s et [[Tuvalu]]i ([[Francia|Franco]]-[[Italia|Italico]] [[ATR-72]]) et uni [[volatus locatus|volatui locato]] ([[Boeing 737]]) renuntiaverit, cui praecipuam conexionem societas [[Aloha Airlines]] suppeditabat, quae, [[Aprilis|Aprile]] anni [[2004]], hebdomadalem conexionem habebat, iam interruptam et substitutam pro hebdomadali societatis [[Air Pacific]] statione, etiam interrupta, in cursu ex [[Honolulum|Honolulo]] in [[Nadi|Nados]] (in [[Viti]]s) super [[insula Christi Natalis]]. Conexio e [[Tarava]] cum reliquo mundo in praesenti societate [[Air Marshall Islands]], e [[Madzurum|Madzuro]], et antiqua societate Air Nauru, ubi suum unum aeroplanum sub pigneratione non erat, tegitur. Societas Air Kiribati intestinas conexiones inter [[insulae Gilbertinae|insulas Gilbertinas]] (excepta [[Banaba]]) cum parvis [[aëronavis|velivolis]] solum servat.
==
Diversae territorii partes omnino aut partim proteguntur: verbi gratia naturale reservatum 410 500 km² latum, in mundo maximum, anno [[2008]] creatum est quod [[Area Protecta Insularum Phoenicis]]
[[Archipelagus]] in medio [[Linea commutationis diei|diem commutante]] [[
== Notae ==
| |||