Quantum redactiones paginae "Valerianus (imperator)" differant

Res de vita puerili vix notae sunt, sed scitur eum vetere nobilique genere ortum et uxorem Egnatiam Marinianam habuisse atque filios duos, maiorem [[Gallienus|Gallienum]], qui sub patre coimperator erat et post mortem eius imperator successit.

Primum anno [[238]] sex imperatorum [[consularis]] et [[princeps senatus]] memoratus est, forte res de probatione [[Gordianus|Gordiani imperatoris]] Valerianus egit. Autumno anni [[253]] [[proconsul]] provinciarum [[Raetia]]e et Norici post mortem imperatoris Treboniani Galli, qui antea subsidia in imperatorem Aemilianum rogaverat, a copiis suis imperator exclamatus et ad [[Aemilianus|Aemilianum]] aggressus est. Prope Spoletonem septembre octobreve anni 253 exercitus obviam ierunt, sed Aemilianus ante militibus suis interfectus est.

Inter imperium Valeriani paene omnes fines imperii Romani exercitibus inimicis imminebantur quare inde de discrimine imperii dicitur, itaque imperator Gallienum filium in septentrioneles misit, ipse [[Gothi|Gothis]] ad [[Danuvius|Danuvium fluvium]] inferiorem et [[Persi|Persis]] ad finem orientem pugnavit.

Summum consilium suum servare provinciam [[Syria|Syriam]] urbibus pluribus magnis ubi ut [[Antiochia]] per invasionem [[Sapor I|Saporis primi]], regis Persorum, ereptis. Primum tumultum [[Uranius Antoninus|Uranii Antonini]], regis pontificalis Emesae, prostravit repellentis impetum Persorum in urbem eius et successu ipsius imperatoris appellantis. Eo tempore proeliaRomani Persosin victaproeliis suntmultis Persos vicerunt atque 257 Romani victoriam permagnam habuerunt, inde Valerianus nomen renovatoris mundi adeptus. Post hanc victoriam autem Mars et Fortuna imperatorem reliquit, cum clades ingens 260 secuta sit.

Sapor in rebus gestis suis de hac victoria refert Valerianum 70 000 milites possidentem proelium permagnum perdidisse atque se imperatorem Romanum cepisse et in [[Persia|Persiam]] cum militibus magnis Valeriani duxisse. Hic casus tantum semel in historia Romana erat, qui autem tam horrendus, ut Romani etiam valde et diu terrerentur. Tamen res capiendi Valeriani omnes non clarae et multo dubiae sunt, nam nonnulli scriptores sunt, qui diversa tradebant. [[Eutropius]] et [[Zonaras]] exercitum Valeriani deletum et imperatorem ipsum captum atque in Persiam latum esse ut Sapor refert. At [[Zosimus]] aliter prodit dolum Saporis fuisse: Valerianus imperator agere a Sapore petivit, rex accepit poscens solum Valerianum ad conventum in castra sua, inter agendum Valerianus captus. Dolus falsus Saporis fuit. Numquam imperator iam liberatus neque filio suo neque alio Romano.

Haec clades ignominia miserrima pro Romanis erat. Demum sub [[Aurelianus|Aureliano imperatore]] condicio levior facta.