Quantum redactiones paginae "Vis" differant
Content deleted Content added
m "movitur" -> "movetur" (I am not an expert, change back if I am not right) |
m automaton: linking to Scientia (ratio) instead of to Scientia per Vicipaedia:Taberna#Nexus "scientiae"?; mutationes minores |
||
Linea 1:
{{L}}
[[Fasciculus:TravailForce2.png|thumb|Res A movetur usque ad punctum B. [[Vis gravitatis]] hanc motionem resistat (vide sagittam F);
'''Vis''' ([[wikt:vis|-is ''f.'']]) sensu latissimo res efficiendas potestatem vel inclinationem vel virtutem vel coercitionem significat. Sensu latissimo igitur habemus enuntiata sicut ''vis comica'' (ut dixit [[C. Iulius Caesar|Caesar]] de [[P. Terentius Afer|Terentio]]), id quod significat ''genius comicus'';
== De natura defectiva verbi ==
In [[lingua Latina]] classica, [[nomen substantivum]] ''vis'' est defectivum quia caret duabus [[Declinatio (grammatica)|casibus]]: genetivo singulari et dativo singulari. In eorum casorum loco, oportet nos formis pluralibus uti, vel genitivo dativoque alii verbi uti significationis similaris. Hodie, autem, multi libri de [[grammatica]] Latina, mores [[Medium Aevum|mediaevales]] sequentes, docent genetivum singulare esse ''vis'' et dativum esse ''vi.''
== De vi physica ==
Aetate [[Isaacus Newtonus|Isaaci Newtoni]] et postea in physica, nomen ''vis'' significat multas res: celeritatem aut [[energia]]m (''vis viva''), et [[massa]]m (''vis insita'' vel ''vis inertiae''), [[acceleratio]]nem (''vis acceleratrix'') et, ea quam Newtonus suo die nominavit, ''vis motrix.'' Vis motrix est quod hodie in physica principaliter notionem ''vis'' significat.
In [[leges motus Newtoni|theoria Newtoniana]], vis (hoc est vis motrix in corpus impressa) est corporum accelerationis deformationisque causa. Acceleratio <math>\vec a</math> quam vis <math>\vec F</math> producit in massa <math>m</math> datur a secunda lege Newtoniana:
Linea 15:
In [[Systema Internationale|Systemate Unitatium Internationali]], virium unitas est [[Newtonum]] (symbolum ''N''), sed mos hodie est et saepe vim exprimire in unitatibus [[Pondus et Massa|chiliogrammatis]].
Etiam hodie nonnulli [[
== De vi vitali ==
Usque ad [[saeculum 19|saeculum undevicensimum]], [[biologia|biologi]] putabant ''vim vitae'' specialem esse quae vitam biologicam efficit.<ref>[http://books.google.com/books?id=OQL-5XgQckoC&pg=PA567&dq=vis+vitae Principles of Pharmacy scriptus a Henry Vinecome Arny].</ref> Post autem inventa synthesis [[urea]]e anni [[1828]], [[evolutio]]nis [[biologia|biologicae]] anni [[1859]], et [[ADN]] anni [[1953]], biologicorum physicorumque plurimus valde virium vitae existentiam dubitaverunt. Possumus tam facile dicere vim vitae ''esse'' ADN et evolutionem.
== Virium exempla ==
* [[Atomus|Vis atomica]]
* [[Physica electromagnetica|Vis electromagnetica]]
Linea 28:
* [[Mechanica Newtoniana]]
== Notae ==
<div class="references-small"><references/></div>
== Nexus externi ==
{{wiktionary|vis}}
* [http://ocw.mit.edu/OcwWeb/Physics/8-01Physics-IFall1999/VideoLectures/detail/Video-Segment-Index-for-L-6.htm Acroasis "video" de tribus legibus Newtonianis a [[Gualterius Lewin|Gualterio Lewis]] apud [[MIT OpenCourseWare]],] ocw.mit.edu
* [http://phy.hk/wiki/englishhtm/Vector.htm Simulatio Java de vectoriali virium additione,] phy.hk
== Bibliographia ==
* Corbell, H. C., et Philip Stehle. [[1994]]. ''Classical Mechanics.'' Novi Eboraci: Dover Publications. ISBN 0-486-68063-0.
* Cutnell, John D., et Kenneth W. Johnson. [[2004]]. ''Physics.'' Ed. 6a. Hoboken Novae Caesareae: John Wiley & Sons Inc. ISBN
* Feynman, R. P., R. B. Leighton, et M. Sands. [[1963]]. ''Lectures on Physics.'' Vol 1. Addison-Wesley. ISBN 0-201-02116-1.
* Halliday, David, Robert Resnick, et Kenneth S. Krane. [[2001]]. ''Physics.'' Vol. 1. Novi Eboraci: John Wiley & Sons. ISBN 0-471-32057-9.
* Parker, Sybil, ed. [[1993]]. ''Encyclopedia of Physics.'' {{dubsig}}Ohio: McGraw-Hill. ISBN 0-07-051400-3.
* Sears F., M. Zemansky, et H. Young. [[1982]]. ''University Physics.'' Reading, Massachusettae: Addison-Wesley. ISBN 0-201-07199-1.
* Serway, Raymond A. [[2003]]. ''Physics for Scientists and Engineers.'' Philadelphiae: Saunders College Publishing. ISBN 0-534-40842-7.
* Tipler, Paul. [[2004]]. ''Physics for Scientists and Engineers: Mechanics, Oscillations and Waves, Thermodynamics.'' Ed. 5a. W. H. Freeman. ISBN 0-7167-0809-4.
* Verma, H. C. [[2004]]. ''Concepts of Physics.'' Vol. 1 (editio reimpressa. Bharti Bhavan. ISBN 81-7709-187-5.
{{physica-stipula}}
{{1000 paginae}}▼
[[Categoria:Energia]]
Line 54 ⟶ 55:
[[Categoria:Philosophia naturalis]]
[[Categoria:Quantitates physicae]]
▲{{1000 paginae}}
{{Link GA|de}}
|