Quantum redactiones paginae "Tempus" differant

Content deleted Content added
m automaton addit: te:సమయం
Xqbot (disputatio | conlationes)
m r2.7.3) (automaton addit: ky:Убакыт; mutationes minores
Linea 24:
Tempus saepe indicatur per s ([[secundum|secunda]]), min ([[minutum|minuta]]), h ([[hora]]s), d ([[dies]]), a ([[annus|annos]]).
 
== Historia ==
Constat [[philosophus|philosophos]] Graecos de temporis natura valde cogitasse. Paradoxum [[Zeno Eleates|Zenonis]] est praeclarissimum exemplum quod tempus semper expectationem hominum movit.<!-- =? -->
 
Linea 36:
Hanc temporis definitionem esse veram omnibus usque ad annum [[1905]] videbatur. Einstein autem, de [[celeritas luminis|celeritate luminis]] cogitante, tempus (etiam spatium) non esse absolutum sed relativum recte intellexit. Sic, post nimis computationes, theoriam [[relativitas specialis|relativitatis specialis]] solum instituit, quae [[spatium|spatii]] temporisque comprehensionem secundum scientiam physicam valde mutavit. Theoria [[relativitas generalis|relativitatis generalis]] eius, anno [[1915]] excogitata, connectionem inter tempus spatiumque et de relativa eorum natura plura patefecit. Ut a multis experimentiis iampridem comprobatur, theoriae relativitatis praecepta circa temporis spatiique naturam veritates sunt, nullum experimentum unquam ad relativitatis theoriam non obtemperavit et exempla sunt multa quod tempus est relativus.
 
== Tempus secundum relativitatis theoriam ==
 
=== Relativitas Specialis ===
Secundum [[relativitas specialis|Relativitatis Specialis]] theoriam, temporis definitio ex ''simultaneitatis'' concepto originem habet. Non unum ''tempus absolutum'' est, quemadmodum Newtonus cogitavit, quia constantia [[celeritas luminis|celeritatis luminis]] obtemperata, tempus ex inertialibus referentialibus pendet, sicut ab [[Albertus Einstein|Einstein]] anno 1905 demonstratus est. Duo autem homines dissimiles velocitates habentes unus cum alio non consentiunt circa temporis durationem. Manifestum est hanc affirmationem esse contrariam ei qua a [[Isaacus Newtonus|Newtono]] scripta est, sicut in ''Principia'' (p. 7) legitur:
:''Accelerari & retardari possunt motus omnes, sed fluxus Temporis absoluti mutari nequit. Eadem est duratio seu perseverantia existentiae rerum, sive motus sint celeres, sive tardi, sive nulli.''
Linea 46:
unde ''c'' [[celeritas luminis|celeritatem luminis]] denotat. Ex quo sequitur ut tempus ab Iosepho mensuratus minor quam Caroli tempus est. Hoc est praeclarissimus '''temporis dilatatio''' effectus, qui usque ad hodie vulgi comprehensionem excitat.
 
=== Relativitas Generalis ===
Einstein anno [[1915]], quando [[relativitas generalis|relativitatis generalis]] theoriam excogitavit, temporis comprehensionem rursus mutavit. Non solum spectatoris relativa [[velocitas]] temporis fluxum mutat sed etiam [[acceleratio]]. Rustice relativitas generalis afirmat quod accelerans spectator minus senescit quam maior est eius acceleratio. Deinde, post accelerationem cum campo gravitationalis identificare (''Equivalentiae Principium''),
temporis fluxum prope [[massa|massiva]] corpora esse lentior recte conclusit.
Linea 54:
unde <math>G</math> est Newtoni constans.
 
== Vide etiam ==
* [[Aeternitas]]
* [[Index magnitudinum physicarum]]
Linea 60:
* [[Secundum]]
 
== Notae ==
<div class="references-small"><references/></div>
 
== Fontes ==
*{{note|Newton}}Isaacus Newtonus, ''Philosophiae Naturalis Principia Mathematica'', editio prima, 1687
*[http://dibinst.mit.edu/BURNDY/Collections/Babson/OnlineNewton/Principia.htm ''Philosophiae naturalis principia mathematica''] (omne opus in forma .pdf)
Linea 69:
*[http://www.nmm.ac.uk/harrison Regium Observatorium et historia astronomiae: John Harrison et quaestio longitudinis]
 
=== Perceptio temporis ===
* [http://manchestertiming.co.uk/ Studia de perceptione temporis apud Universitatem Mancuniensem]
 
=== Physica ===
* [http://physics.nist.gov/GenInt/Time/world.html Ambulatio per tempus]
* [http://www.newscientist.com/article/dn16607-seven-things-you-need-to-know-about-time.html Septem Res Tibi Necesse Est Scire De Tempore]
 
=== Philosophia ===
;'''Philosophia orinetalis'''
* [http://www.literati-tradition.com/time.html Schema Conceptualis Cogitationis Sinensis de Philosophiae: Tempus]
Linea 119:
* {{Stanford|http://plato.stanford.edu/archives/sum2004/entries/kant-leibniz/|Kant and Leibniz|Catherine Wilson|2004}}
 
=== Conservatio temporis ===
* [http://tycho.usno.navy.mil/systime.html Systemata varia temporis mensi]
* [http://www1.bipm.org/en/scientific/tai/time_server.html UTC/TAI Timeserver]
Linea 127:
* [http://www.nawcc.org National Association of Watch & Clock Collectors]
 
=== Miscellanea ===
* [http://exploringtime.org/?page=segments Tempus Exploratum] a Tempore Planck ad vitam universi
* [http://www.studyoftime.org/ Societas Internationalis pro Studio Temporis]
Linea 193:
[[kn:ಕಾಲ]]
[[ko:시간]]
[[ky:Убакыт]]
[[lb:Zäit]]
[[lt:Laikas]]