Quantum redactiones paginae "Iuppiter" differant

Content deleted Content added
m quoque--->etiam + a Ioanne--->ab Ioanne &c
Linea 4:
[[Fasciculus:Jupiter Tonans.jpg|thumb|Iuppiter.]]
 
'''Iuppiter''' ([[:wikt:Iuppiter|Iovis, ''m.'']]), aut '''Iupiter''', in [[mythologia Romana]] est maximus [[deus]], [[filius]] [[Saturnus (deus)|Saturni]] et "pater deorum et hominum."<!--Ubi est fons?--> Graece, ''[[Zeus|Ζεύς]]'' (gen. ''Διός'') dicebaturappellabatur. [[Olympus|Olympo monte]] [[domus|domum]] habuit.
 
[[Uxor]] Iovis est [[Iuno]] (Graece: ''[[Hera|{{polytonic|Ἥρα}}]]''), et filia eius carissima [[Minerva]] (Graece: ''[[Athena|{{polytonic|Ἀθηνᾶ}}]]'') erat. Iuppiter habebatur [[rex deorum]]. Quamquam uxor Iovis erat Iuno nomine, perfidus ei Iuppiter erat, et cubitum ivit cum multis feminis. Igitur, Iuno valde aemula erat.
 
== Etymologia ==
Creditur [[nomen proprium|nomen]] Iovis e [[duo|duabus]] radicibus derivavissededuxisse. Alia est [[Lingua Protoindoeuropaea|Proto-Indo-Europeana]] ''dyeu-'' (cf. Graecum ''Διός'' pro ''Dios''), quae quoque producitetiam verba ''divus'' et ''Diana'' Latine producit. Alia est verbum ''pater.'' pro ''father'' in Anglica moderna. Iunctae duae fiunt ''Iu(n)-piter'', cum ''n'' assimilaturassimiletur cum ''p'' et ''a'' capiat formam ''i'' ob mutationem capiat.
 
== Epitheta Iovis ==
Creditur nomen Iovis e duabus radicibus derivavisse. Alia est Proto-Indo-Europeana ''dyeu-'' (cf. Graecum ''Διός'' pro ''Dios''), quae quoque producit verba ''divus'' et ''Diana'' Latine. Alia est verbum ''pater'' pro ''father'' in Anglica moderna. Iunctae duae fiunt ''Iu(n)-piter'', cum ''n'' assimilatur cum ''p'' et ''a'' capiat formam ''i'' ob mutationem.
[[fasciculusFasciculus:IngresJupiterAndThetis.jpg|thumb|Iuppiter et Thétis, aab [[Ioannes Augustus Dominicus Ingres|Ioanne Ingres]] picti.]]
 
== Epitheta Iovis ==
 
[[fasciculus:IngresJupiterAndThetis.jpg|thumb|Iuppiter et Thétis, a [[Ioannes Augustus Dominicus Ingres|Ioanne Ingres]].]]
 
Multis nominibus Iuppiter appellatur:
* Iuppiter Caelestis
* Iuppiter Conservator Augustorum
* Iuppiter Conservator Orbis (protexit imperium protexit)
* Iuppiter Elicius
* Iuppiter Feretrius
Line 29 ⟶ 27:
* Iuppiter Summanus
* Iuppiter Terminus (fines imperii custodivit; hapax legomenon, vide CIL XI 351)
* Iuppiter Victor (duxit[[miles|militibus]] militesvictoriam ad victoriamdedit)
Etiam nomina regionibus gentibusque
* Iuppiter Ammon (comparatus cum deo Aegyptoio [[Ammon|Ammone]] deo Aegypto)
* Iuppiter Brixianus (aequiparatus cum deo [[Celti|Celto]] e [[Brixia]])
* Iuppiter Capitolinus (cultus per imperium)
* Iuppiter Dolichenus (comparatus cum [[Baal]] deo Syrio [[BaalSyria|Syrio]])
* Iuppiter Indiges (nomen datum Aeneae datum)
* Iuppiter Ladicus (aequiparatus cum quodam deo Celtiberiano)
* Iuppiter Laterius vel Latiaris (Deus Latii)
* Iuppiter Parthinus (cultus prope finibus in [[Illyria]])
* Iuppiter Poeninus (Iuppiter cultus in [[Hispania]])
* Iuppiter Taranis (comparatus cum deo Celto [[Taranis|Tarane]] deo Celto)
* Iuppiter Uxellinus (Deusdeus [[mons|montium]] Altorumaltorum)
 
== Vide etiam ==
* [[Perseus]]
* [[Religio Romana]]<!--
 
== Notae ==
<div class="references-small"><references/></div>-->
 
== Bibliographia ==
* [[Georgius Dumézil|Dumézil, George.]] [[1988]]. ''Mitra-Varuna: An Essay on Two Indo-European Representations of Sovereignty.'' Novi Eboraci: Zone Books. ISBN 0-942299-13-2.
* [http://www.museicapitolini.org/en/museo/sezioni.asp?l1=5&l2=3 Musei Capitolini]
* Dumézil, George. [[1996]]. ''Archaic Roman Religion: With an Appendix on the Religion of the Etruscans.'' Baltimorae: Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-5481-4.
* [http://www.utahskies.org/solarsystem/planets/jupiter/mythology.html|Iovis Mythologia]
* "Jupiter" in ''The Oxford Classical Dictionary''. ISBN 0-19-860641-9.
* [[Georgius Dumézil|Dumézil, George.]] [[1988]]. ''Mitra-Varuna: An Essay on Two Indo-European Representations of Sovereignty.'' Novi Eboraci: Zone Books. ISBN 0-942299-13-2
* Dumézil, George. [[1996]]. ''Archaic Roman Religion: With an Appendix on the Religion of the Etruscans.'' Baltimorae: Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-5481-4
* "Jupiter" in ''The Oxford Classical Dictionary''. ISBN 0-19-860641-9
* Osbourne, Mary Pope. ''Favourite Greek Myths.'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Gazetteer/Places/Europe/Italy/Lazio/Roma/Rome/_Texts/PLATOP*/Aedes_Jovis_Capitolini.html ''Aedes Iovis Optimi Maximi Capitolini.'']
* Platner, S. B., et T. Ashby. [[1929]]. ''A Topographical Dictionary of Ancient Rome.'' Londinii: Oxford University Press, H. Milford. OCLC 1061481.
Line 61 ⟶ 57:
* Green, Miranda J. ''Dictionary of Celtic Myth and Legend.'' ISBN 0-500-27975-6.
 
== Nexus externus externi==
{{communia|Zeus|Iovem}}
* [http://www.museicapitolini.org/en/museo/sezioni.asp?l1=5&l2=3 Musei Capitolini,] apud www.museicapitolini.org
* [http://www.utahskies.org/solarsystem/planets/jupiter/mythology.html|Iovis Mythologia,] apud www.utahskies.org
 
 
{{myth-stipula}}
 
[[Categoria:Dei caeli]]
[[Categoria:Personae Aeneidos]]
[[Categoria:Mythologia Romana]]
[[Categoria:Iuppiter (deus)|!]]
[[Categoria:Mythologia Romana]]
[[Categoria:Personae Aeneidos]]
 
[[als:Jupiter (Mythologie)]]