Quantum redactiones paginae "Lingua Graeca" differant

Content deleted Content added
m r2.7.1) (automaton mutat: lij:Lengua grega
m ~ (1000 paginae)
Linea 1:
{{Lingua Graeca}}
[[Fasciculus:Mimnermus.png|thumb|<center>Elegia [[Mimnermus|Mimnermi]] poetae[[poeta]]e Graeci.</center>]]
'''Lingua Graeca''' ([[Lingua Graeca antiqua|apud antiquos]] {{Polytonic|Ἑλληνικὴ γλῶττα}}, [[Lingua Neograeca|Neograece]]: ελληνική γλώσσα) est [[Linguae Indoeuropaeae|lingua Indoeuropaea]], quae ramumproprius huius [[familia (linguistica)|familiae]] propriumramus formatest. [[Lingua Graeca antiqua]], quae adhuc in [[schola|scholis]] docetur, et [[Lingua Graeca modernahodierna]], qua [[Graeci]] huius temporishodie utuntur, sunt gradigradus eiusdem linguae Graecae.
 
Lingua Graeca iam ex annis plus quam 3400 [[annus|annos]] scribitur. [[Cultura|Cultui]] humano civilique [[Europa]]e [[Graeci]] antiqui lapidem primarium posuerunt. [[Litterae]], [[philosophia]], [[scientia]] lingua Graeca natae sunt,. Praecipua [[Litterae Graecae|opera litterarum opera]] praecipua, inter quae [[Ilias]] et [[Odyssea]], tragoediae[[tragoedia]]e [[Aeschylus|Aeschyli]], [[Sophocles|Sophoclis]], et [[Euripides|Euripidis]], scripta [[Plato]]nis [[Aristoteles|Aristotelisque]], velet [[Novum Testamentum]], Graece scripta sunt. [[Imperium Romanum Orientale|Imperio Byzantino]] florente, litterae Graecae iam colunturcolebantur. [[Litterae Neograecae|Scriptores praeterea Graeci aetatis modernaepraesentis]] quoque, ut [[Constantinus Cabaphes]], [[Nicolaus Cazantzaces]], [[Odysseus Elytes]], historiam[[historia]]m litterarum linguaeque Graecarum pergunt.
 
Linguae modernaehodiernae multissima verba e lingua Graeca receperunt, utinter "quae ''[[technologia]]," "[[philosophia]]," "[[musica]]."''
 
Circa 13,&thinsp;084,&thinsp;490 homineshominum linguam graecamGraecam habent [[patrius sermo|patrium sermonem]], quorum circa 10,&thinsp;700,&thinsp;000 incolae [[Graecia]]e.<ref>Secundum [http://www.ethnologue.org/show_language.asp?code=ell Ethnologue]</ref>
 
== Cognatio linguarum ==
Lingua Graeca ad [[Linguae Indoeuropaeae|familiam Indoeuropaeam]] pertinet. Num fuisset cognatio cum [[Lingua Macedonica antiqua]], pro certo decerni non potest, quod reliquiae huius linguae sunt minimae. Sunt, qui [[Lingua Macedonica antiqua|linguam Macedonicam]] [[Dialectos|dialectum]] Graecam fuisse censeant.
 
Linguae proximae essefortasse possintsunt [[Lingua Armenica]] et [[Lingua Albanica]].; Amboambo coniecturae [[Via quantitativa|viis quantitativis]] fulciuntur.<ref> Hans J. Holm (2008):, "The Distribution of Data in Word Lists and its Impact on the Subgrouping of Languages.," ''Proceedings of the 31st Annual Conference of the Gesellschaft für Klassifikation e.V. at Albert-Ludwigs-Universität Freiburg, March 7-9, 2007.'' In: ''Data Analysis, Machine Learning and Applications,'' ed C. Preisach, H. Burkhardt, L. Schmidt-Thieme, et R. Decker (Eds): Data Analysis, Machine Learning and Applications. Berolini: Springer), p. 629-636.</ref>. [[Lingua Sanscrita]] et [[Lingua Avestana]] quoque proximae sunt linguae Graecae. Omnes hae linguae habent ''augmentum'' verborum temporum praeteritorum; in omnibus [[consonans laruygnealis|consonantes laryngeales]] in initio verbi (ante [[consonans|consonantem]]) vocales fiunt; omnes participium medio-passivum elemento ''-meno-'' faciunt.<ref>Fortson, p. 203, 462.</ref>
 
Lingua Neograeca pars est ''Sprachbund Balcanici,'' ut dicitur. ("[[Sprachbund]]" est verbum [[Lingua Theodisca|Theodiscum]] quod significat "'coniunctio linguarum' significat.") E [[Medium Aevum|Medio Aevo]], Linguae modernae [[Lingua Neograeca|Graeca]], [[Lingua Albanica|Albanica]], [[Lingua Bulgarica|Bulgarica]], [[Lingua Serbica|Serbica]], [[Lingua Croatica|Croatica]], [[Lingua Bosnica|Bosnica]], [[LinguaLinguae RomanicaRomanicae|Romanica]] linguae hodiernae inter se adfecerunt, ut [[sonus]], [[syntaxis]], et [[morphologia]] similiores fiant.<ref>Fortson, p. 448; Horrocks, p. 227-9.</ref>
 
== Historia ==
[[Fasciculus:Rafael - Escola de Atenas.jpg|thumb|"''Schola Atheniensis",'' a [[Raphael Sanctius Urbinas|Raphael]] picta: [[Renascentia litterarum]] [[glottologia|scientiam linguae]] et [[anthropologia|culturae]] Graecarum in [[Europa]]m occidentalem rettulit.]]
* Lingua Proto-Graeca (ca. a [[2000 a.C.n.]])
* [[Lingua Graeca Mycenaea]] (ca. [[1600 a.C.n.]]–[[1100 a.C.n.]])
Linea 26:
* [[Lingua Neograeca]] sive Lingua Graeca moderna (Νέα Ελληνικά sive Νεοελληνική) cum dialectis septentrionibus et meridionalibus (ab anno [[1453]])
** [[Dialectus Cappadociana]] †
** [[Dialectus Pontica]] (inter exsules [[Pontus Euxinus|Ponticos]] adhuc in usu)
** [[Dialectus Graeco-Calabra]] ([[Italice]]: ''Grico''), sive Catoitaliotica (exstant duae varietates in [[CalabriaSallentum]] et in [[Apulia]], minus 20 &thinsp;000 locutorum)
** [[Dialectus Romanograeca]] (lingua [[Zingari|Zingarorum]])
** [[Dialectus Ievanica]] ([[Lingua Neograeca|Neograece]]: ρωμανιώτικα sive γεβανικά; olim lingua [[Populus Iudaicus|Graecoiudaeorum]]) †
** [[Dialectus Tsaconica]] (ex origine doricaDorica orta, adhuc in [[decem]] vicis [[Peloponnesus|Peloponnesi]] in usu)
** [[dialectos Graeco-Cypria|Dialectus Graeco-Cypria]]
 
[[Fasciculus:JimDeskaNahrobe.jpg|thumb|Lingua non omnis mortua: Sepultumsepultum Jacobi Morrison, cantoris gregis [[The Doors]], [[Lutetia]]e, inscriptionem graecamGraecam antiquam habet: {{polytonicus|κατὰ τὸν δαίμονα ἑαυτοῦ}}, h.e. ''secundum spiritum suum'.'']]
[[Mutatio sonorum|Mutationes sonorum]] quae linguam Graecam e proto-Indoeuropaea fecerunt hae sunt:<ref>Horrocks, p. 9-10.</ref>
* consonantes ''b<sup>h</sup>, d<sup>h</sup>, g<sup>h</sup>, g<sup>wh</sup>'' fiunt ''p<sup>h</sup>'' (φ), ''t<sup>h</sup>'' (θ), ''k<sup>h</sup>'' (χ), ''k<sup>wh</sup>'' (qui sonus post tempus Mycenaeae ''p'' aut ''t'' factus est)
* ''s'' sonus fit ''h'', nisi in fine verbi; inter vocales ''h'' tunc amittitur
Linea 42:
Ordo verborum in enuntiatione liber est in lingua antiqua.
 
[[Nomen substantivum|Nomina]] declinunturdeclinantur secundum [[casus grammaticus|casus]] [[nominativus|rectum]], [[genetivus|genetivum]], [[dativus|dativum]], [[accusativus|accusativum]], [[vocativus|vocativum]], et tria genera habent. Opus [[casus ablativus|casus ablativi]] linguae proto-IndoeuropaeaeProtoindoeuropaeae [[casus genitivus]] facit, pro casu [[instrumentalis|instrumentali]] [[casus dativus]] locum habet, casus [[locativus]] quoque fit casum dativum.
 
[[Verbum (grammatica Latina)|Verba]] temporalia, sicut in lingua Latina, [[persona (grammatica)|personam]], [[numerus (grammatica)|numerum]], [[tempus (verborum)|tempus]], [[modus (verborum)|modum]], [[vox (verborum)|vocem]] habent. Tempora sunt: [[praesens]], [[imperfectum]], [[futurum]], [[aoristus]], [[perfectum]]; sunt quoque tempus [[plusquamperfectum|plus quam perfectum]] et tempus [[futurum exactum|futurum perfectum]], quam minime usitata. Modi finiti sunt: [[indicativus]], [[imperativus]], [[coniunctivus]], [[optativus]]; modi non finiti sunt [[infinitivus (grammatica)|infinitivus]] et [[participium]], quorum verba Graeca antiqua [[decem]] habent. Voces sunt [[activum|activa]] et [[passivum|passiva]], sicut in lingua Latina, et [[tres|tertia]] vox "[[medius (verbum)|media]]," quae significat implicationem [[subiectum|subiecti]] in actione verbi. significat. Personae sunt tres: primus (ego), secundus (tu), tertius (hic). Numeri sunt tres, quod inter [[numerus singularis|singularem]] et [[pluralis|pluralem]] numeros habet Graeca antiqua [[numerus dualis|numerum dualem]], quem scribimus, si subiectum est [[duo]] homines vel duae res, scribere solemus.
 
[[Lingua Graeca antiqua communis|Lingua Graeca "communis" dicta]] aetate [[Hellenismus|Hellenistica]] crescit.crevit, Hoc temporecum plures mutationes sonorum fiuntfactae sunt. Vocales ''ει, ι, η'' nunc eundem sonum habent, ''i''; ''ε'' et ''αι'' ''e'' sonum faciunt; ''οι'' et ''υ'' sonum ''y'' (vel ü) faciunt. Consonantes quae olim aspirationem habuerunt nunc [[fricativa]]e sunt: ''φ'' sonum ''f'' facit, ''θ'' sonum ''th'' [[Lingua Anglica|anglice]], ''χ'' sonum ''ch'' [[Lingua Theodisca|theodisceTheodisce]]. Consonantes ''β, δ, γ'' fricativae sonorae fiunt (in [[APIIPA]] v, ð, ɣ). Hi soni iam hodie in [[Lingua Graeca moderna|lingua moderna]] manent.<ref>Fortson, p. 263.</ref>
 
Numerus dualis et modus optativus exstinguuntur; tempus "praeteritum" aut perfectum aut, saepius, aoristum tenetur, alio tempore non iam accepto.
 
[[Lingua Neograeca]] pauciores casus habet, casu dativo mortuo, paucioria tempora, quod verba auxiliaria saepius adhibentur.
 
== Abecedarium Graecum ==
[[Fasciculus:Coppa di Nestore.png|thumb|[[Poculum]] "[[Nestor]]is" dictum, [[saeculum 8 a.C.n.|saeculo VIII]] [[Pithecousae|Pithecousis]] factum, in quo est [[abecedarium|abecedarii]] inscriptio inter veterrimas.]]
{{Vide-etiam|Abecedarium Graecum|Abecedarium}}
[[Abecedarium Graecum]] e [[Poeni|Phoenicio ortum est]] [[saeculum 8 a.C.n.|octavo fere saeculo]] ortum est. Pluria abecedaria, quae inter se plus minusve distulerunt, [[urbs|urbes (poleis)]] Graecae usae sunt. [[saeculumSaeculum 4 a.C.n.|Saeculo quarto a.C.n.]] ineunte, abecedarium "classicum" dictum [[Athenae|Athenis]] adoptatumacceptum est, deinde aliis urbibus.
 
== Notae ==
<div class="references-small"><references/></div>
<references />
 
== Bibliographia ==
* Bakker, Egbert. [[2010]]. ''A Companion to the Ancient Greek Language.'' Malden: Wiley-Blackwell. ISBN 9781405153263.
* Bartoněk, Antonin. [[2003]]. ''Handbuch des mykenischen Griechisch.'' Heidelberg: Winter. ISBN 3825314359.
* Brixhe, Claude, ed. [[1993]]. ''La Koiné grecque antique.'' Nancy: ADRA.
** libLib. 1. ''Une langue introuvable?'' ISBN 2864808102 .
** libLib. 2. ''La concurrence.'' ISBN 2950972624.
** libLib. 3. ''Les contacts.'' ISBN 2950972667.
** libLib. 4. ''Les koinés littéraires.'' ISBN 2913667066.
** libLib. 5. ''Alternances codiques et changements de code.'' ISBN 2913667112.
* Cassio, Albio C. [[2008]]. ''Storia delle lingue litterarie greche.'' FlorenceFlorentiae: Le Monnier università. ISBN 9788800204613.
* Eideneier, Hans. [[1999]]. ''Von Rhapsodie zu Rap.'', Tubingae. ISBN 3-8233-5202-4.
* Fortson, Benjamin W., IV. [[2010]]. ''Indo-European Language and Culture,.'' editioEditio altera. Malden: Wiley-Blackwell. ISBN 978-1-4051-8895-1.
* García Domingo, E. [[1979]]. ''Latinismos en la Koiné (en los documentos epigráficos desde el 212 a.J.C. hasta el 14 d.J.C.).'' Burgos: Universidad de Valladolid. ISBN 8470090739.
* Horrocks, Geoffrey. [[1997]]. ''Greek: A History of the Language and Its Speakers.'' Novi Eboraci: Addison Wesley Publishing Company. ISBN 0-582-30709-0.
* Mitsákis, Kariophiles. [[1973]]. ''Εισαγωγή στην νέα ελληνική λογοτεχνία.'' Thessaloniki.
* Rodríguez Adrados, Francisco. [[2002]]. ''Geschichte der griechischen Sprache.: Von den Anfängen bis heute.'' (Trans.Convertit Hansbert Bertsch), . Tubingae/Basiliae. ISBN 3-8252-2317-5.
* de Romilly, Jacqueline. [[2008]]. ''Petites leçons sur le grec ancien.'' Lutetiae: Stock. ISBN 9782234061811.
* Sihler, Andrew L. [[1995]]. ''New Comparative Grammar of Greek and Latin.'' OxoniiOxoniae: Oxford University Press. ISBN 978-0-12-537336-3.
* Spyropoulos, Vassilios, David Holton, Peter Mackridge, et Irene Philippaki-Warburton. [[2012]]. ''Greek: A Comprehensive Grammar,.'' editioEd. altera2a. Londini, Novi Eboraci: Routledge. ISBN 9780415598019.
* Thomson, George D. [[1960]]. ''The Greek Language.'' CantabridgiaeCantabrigiae: W. Heffer. OCLC 3269270.
* [[Handbuch der Altertumswissenschaft]] 2.
 
== Nexus externi ==
{{Incubator|code=grc|Ancient Greek}}
 
{{CommuniaCat|Greek Language|linguam Graecam}}
* [http://www.utexas.edu/cola/centers/lrc/eieol/grkol-0-X.html "Classical Greek Online,"] apud www.utexas.edu (angliceAnglice)
* [http://www.uni-klu.ac.at/eeo/Griechisch.pdf Linguae Graecae – Vox in encyclopaedia''Encyclopaedia orientisOrientis Europaei''] (PDF-Datei;, 977 kB -, Theodisce), apud www.uni-klu.ac.at
* [http://www.perseus.tufts.edu Perseus], situsapud interretialiswww.perseus.tufts.edu (vide etiam [[Perseus]])
* [[:el:Κύρια Σελίδα|Vicipaedia Graeca - Ελληνική Βικιπαίδεια]]
* [http://www.perseus.tufts.edu Perseus], situs interretialis (vide etiam [[Perseus]])
* [http://www.utexas.edu/cola/centers/lrc/eieol/grkol-0-X.html Classical Greek Online] (anglice)
 
{{ling-stipula}}