Quantum redactiones paginae "Alpes" differant

Content deleted Content added
m r2.7.1) (automaton addit: lb:Alpen
+ ex en: (1000 paginae)
Linea 1:
{{Capsa geographica|Range
[[Fasciculus:Alps from space.png|thumb|260px|Despectus in Alpes ex aere anno 2002.]]
|name=Alpes|native_name=
'''Alpes''' (-ium, ''f.'') ([[Theodisce]]: ''Alpen'' ; [[Italice]]: ''Alpi'' ; {{lang-lmo|Alp}}; [[Francice]]: ''Alpes'' ; [[Lingua Occitana|Occitane]]: ''Aups/Alps'' ; [[Romansch]]{{dubsig}} ''Alps'' ; {{lang-sl|Alpe}}) sunt unus ex magnis [[montes perpetui|montium perpetuorum]] [[Europa]]e systematibus, qui ab [[Austria]] et [[Slovenia]] in oriente per [[Italia]]m, [[Helvetia]]m, [[Principatus Lichtensteni|Lichtenstenum]], et [[Germania]]m ad [[Francia]]m in occidente patet. Alpium incolae Alpici appellantur.
|image=2008 Jungfrau.jpg
|image_caption=''[[Jungfrau]]'' in [[Bernese Oberland]] [[Helvetia]]e
|country=Slovenia|country1=Francia|country2=Germania|country3=Helvetia
|country4=Italia|country5=Austria|country6=Liechtensteinum
|state_type=Regio
|region=
|unit=|border=| border1=Alpes
|geology=''Bündner schist'' | geology1=''flysch'' | geology2=''molasse'' | period=Tertiarum | orogeny=orogenia Alpina
|area= | length=| length_orientation=
|width= | width_orientation=
|highest=[[Rupes Alba]] (Francice ''Mont Blanc, Italiane ''Monte Bianco'')
|highest_elevation=4810.45
|highest_lat_d=45|highest_lat_m=50|highest_lat_s=01|highest_lat_NS=N
|highest_long_d=06|highest_long_m=51|highest_long_s=54|highest_long_EW=E
|map=Alpenrelief 01.jpg | map_caption=Adumbratio Alpium. Vide etiam [[:Fasciculus:Alpenrelief 02.jpg|Tabula quae fines internationales designat.]]
}}
[[Fasciculus:Alps from space.png|thumb|Despectus in Alpes ex [[aer]]e anno 2002.]]
'''Alpes''' (-ium, ''f.'') ([[Theodisce]] ''Alpen,'' [[Italice]] ''Alpi,'' {{lang-lmo|Alp}}, [[Francice]] ''Alpes,'' [[Lingua Occitana|Occitane]] ''Aups'' et ''Alps,'' [[Romansch]]{{dubsig}} ''Alps,'' [[Slovenice]] ''Alpe'') sunt [[unus]] ex magnis [[montes perpetui|montium perpetuorum]] systematibus [[Europa]]e, qui ab [[Austria]] et [[Slovenia]] in [[oriens|oriente]], per [[Italia]]m, [[Helvetia]]m, [[Principatus Lichtensteni|Lichtenstenum]], et [[Germania]]m ad [[Francia]]m in [[occidens|occidente]] patet. Incolae ''Alpici'' appellantur.
 
Alpibus est altissimus Europae [[mons]], [[Rupes Alba]], quae circa 4810 metrorum alta<ref name="smh4810.45">{{cite news | url = http://www.smh.com.au/environment/mont-blanc-shrinks-by-45cm-in-two-years-20091106-i0kk.html | work=The Sydney Morning Herald | title=Mont Blanc shrinks by 45cm in two years | date=6 November 2009}}</ref> partem finis Italiae et Franciae definit. Omnes principalia Alpium cacumina inter [[quinque]] civitates hodie digeruntur: [[Francia]]m, [[Italia]]m, [[Helvetia]]m, [[Austria]]m, [[Slovenia]]m. Etiam in [[Germania]] meridiana sunt aliqui Alpium montes.
Alpibus est altissimus Europae mons, Rupes Alba, qui [[Rupes Alba|"le Mont Blanc"]] [[Francogallice]] vel "il Monte Bianco" [[Italice]] appellatur et plus quam 4800 m altus est.
 
==De aeris mutatione==
Est hodie hic [[mons]] in finibus [[Francia]]e et [[Italia]]e. Omnes Alpes sunt hodie inter quinque nationes divisae: [[Francia]]m, [[Italia]]m, [[Helvetia]]m, [[Austria]]m et [[Slovenia]]m. Etiam in [[Germania]] Meridiana aliqui Alpium montes sunt.
 
Alpium pars sunt longissimae montium series, qui a [[Pyrenaei]]s elongatur usque ad [[Himalaia]]m.
 
==Praeclari Apices Alpium==
<gallery>
Fasciculus:Mont Blanc depuis la gare des glaciers.jpg|Alpinus mons "[[Rupes Alba]]" ([[Francogallice]]: ''[[:fr:Mont Blanc|Mont Blanc]]'', [[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Monte Bianco|Monte Bianco]]'')
Fasciculus:Langkofelgruppe.jpg|Alpinus mons "saxum longum", ([[Germanice]]: ''[[:de:Langkofel|Langkofel]]'', [[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Sasso longo|Sasso longo]]'') appellatus in [[Tirolum Meridionale|Tirolo Meridionale]] situs est et ad [[Dolomiani montes|Dolomianos montes]] pertinet
Fasciculus:Matterhorn 01.jpg|Alpinus mons " [[Matterhorn|Cervinus]]" ([[Germanice]]: ''[[:de:Matterhorn|Matterhorn]]'', [[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Cervino|Cervino]]'')
</gallery>
 
== De aeris mutatione ==
Propter aeris mutationem Alpium [[nix|nives]] et [[glacies perpetua]]e praecipue ab anno [[1980]] celeriter pereunt.
 
== [[Flos|Flores]] in Alpibus ==
Flores in altitudine versa variantur. Finis arborum est in circ. 1700 m ad 2200 m.
 
=== Alpium notissimi flores ===
<gallery>
Fasciculus:Leontopodium alpinum1.jpg|[[Leontopodium alpinum]]
Fasciculus:Gentiana acaulis.jpg|[[Gentiana acaulis]]
Fasciculus:Rostblättrige Alpenrose.jpg|[[Rhododendron ferrugineum]]
Fasciculus:Chamorchis alpina_230705b.jpg|[[Chamorchis alpina]]
Fasciculus:Ranunculus glacialis.jpg|[[Ranunculus glacialis]]
Fasciculus:Kosodrzewina (Sosna górska) Pinus mugo mugo.jpg|[[Pinus mugo]]
Fasciculus:Pulsatilla alpina.jpg|[[Pulsatilla alpina]]
Fasciculus:Androsace alpina02.jpg|[[Androsaca alpina]]
</gallery>
 
== De transitu Hannibalis ==
[[Hannibal]] ad Alpes venit, quas nemo umquam ante eum cum exercitu transierat. Alpicos conantes prohibere eum transitu occidit; loca patefecit ac munivit; effecit ut [[Elephantidae|elephantus]] ire posset qua antea unus homo vix poterat repere. In Italiam tum pervenit et, Scipione[[Scipio]]ne superato, [[Etruria]]m petivit. Hoc in itinere tam gravi [[morbus|morbo]] [[oculus|oculorum]] adfectus est ut postea numquam dextro oculo dextro bene uteretur.
 
== Alpium partes ==
=== Alpes Occidentales ===
* [[Maritimae Alpes]] ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Alpi Marittime|Alpi Marittime]]''),
** [[Ligusticae Alpes]] ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Alpi Liguri|Alpi Liguri]]''),
Line 61 ⟶ 53:
** [[Orobiae Alpes]] ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Alpi Orobie|Alpi Orobie]]'').
 
=== Alpes Orientales ===
* [[Noricae Alpes]] ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Alpi Noriche|Alpi Noriche]]'')
* [[Dolomiani montes]] ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Dolomiti|Dolomiti]]'')
* [[Carnicae Alpes]] ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Alpi Carniche|Alpi Carniche]]''),
* [[Iuliae Alpes]] ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Alpi Giulie|Alpi Giulie]]''),
Line 72 ⟶ 64:
* [[Trium Venetiarum Praealpes]] ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Prealpi Trivenete|Prealpi Trivenete]]''),
* [[Carstum]] vel [[Carsum]] ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Carso|Carso]]'').
 
==Praeclari Apices Alpium==
<gallery>
Fasciculus:Mont Blanc depuis la gare des glaciers.jpg|Alpinus mons "[[Rupes Alba]]" ([[Francogallice]]: ''[[:fr:Mont Blanc|Mont Blanc]]'', [[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Monte Bianco|Monte Bianco]]'')
Fasciculus:Langkofelgruppe.jpg|Alpinus mons "saxum longum", ([[Germanice]]: ''[[:de:Langkofel|Langkofel]]'', [[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Sasso longo|Sasso longo]]'') appellatus in [[Tirolum Meridionale|Tirolo Meridionale]] situs est et ad [[Dolomiani montes|Dolomianos montes]] pertinet
Fasciculus:Matterhorn 01.jpg|Alpinus mons " [[Matterhorn|Cervinus]]" ([[Germanice]]: ''[[:de:Matterhorn|Matterhorn]]'', [[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Cervino|Cervino]]'')
</gallery>
 
===Notissima Alpium flora===
Flora in altitudine versa variantur. Finis [[arbor]]um est ad circa 1700 ad 2200 metrorum.
<gallery>
Fasciculus:Androsace alpina02.jpg|''[[Androsaca alpina]]''
Fasciculus:Chamorchis alpina_230705b.jpg|''[[Chamorchis alpina]]''
Fasciculus:Gentiana acaulis.jpg|''[[Gentiana acaulis]]''
Fasciculus:Leontopodium alpinum1.jpg|''[[Leontopodium alpinum]]'' (vulgo ''edelweiss''), notissimum Alpium signum
Fasciculus:Kosodrzewina (Sosna górska) Pinus mugo mugo.jpg|''[[Pinus mugo]]''
Fasciculus:Pulsatilla alpina.jpg|''[[Pulsatilla alpina]]''
Fasciculus:Ranunculus glacialis.jpg|''[[Ranunculus glacialis]]''
Fasciculus:Rostblättrige Alpenrose.jpg|''[[Rhododendron ferrugineum]]''
</gallery>
 
==Fauna==
Inter [[species (taxinomia)|species]] in Alpibus inventas sunt:
<center><gallery>
Fasciculus:Parnassius pheobus.jpg|<center>''[[Parnassius phoebus]]'' ([[Papilionidae]])
Fasciculus:Salamandra atra.jpg|<center>''[[Salamandra atra]]'' ([[Salamandridae]])
Fasciculus:Plochacz 3001xx.jpg|<center>''[[Prunella collaris]]'' ([[Prunellidae]])
Fasciculus:Alpenkauw2.jpg|<center>''[[Pyrrhocorax graculus]]'' ([[Corvidae]])
Fasciculus:Auerhahn mg-k.jpg|<center>''[[Tetrao urogallus]]'' ([[Phasianidae]])
Fasciculus:Ptarmigan9.jpg|<center>''[[Lagopus]]'' ([[Phasianidae]])
Fasciculus:Aegolius-funereus-001.jpg|<center>''[[Aegolius funereus]]'' ([[Strigidae]])
Fasciculus:Marmota marmota Alpes2.jpg|<center>''[[Marmota marmota]]'' ([[Sciuridae]])
Fasciculus:Rupicapra rupicapra 0.jpg|<center>''[[Rupicapra rupicapra]]'' ([[Bovidae]])
Fasciculus:Arctic Hare.jpg|<center>''[[Lepus timidus]]'' ([[Leporidae]])
</gallery></center>
 
== Transitus Alpium ==
Line 83 ⟶ 110:
* [[Novena]]
 
== Vide etiam ==
* [[Alpes Helveticae]]
* [[Alpes Francicae]]
* [[Anaunia]]
* [[Praealpes Francici]]
* ''[[Alps (pellicula)|''Alps'']] [[pellicula]] [[Graecia|Graeca]] anni 2011
* ''[[The Alps]],'' pellicula [[Civitates Foederatae|Americana]] annu 2007<!--
* [[List of national parks of the Alps]]
* [[Alpine Space Programme - European Territorial Cooperation 2007-2013|Alpine Space Programme]] EU co-funded programme to enhance the competitiveness and attractiveness of the alpine region-->
 
==Notae==
<div class="references-small"><references/></div>
 
==Nexus externi==
* [http://www.hribi.net/panorama.asp?lng=1 Photographica Alpium panoramata,] apud www.hribi.net
* [http://modis.gsfc.nasa.gov/gallery/individual.php?db_date=2005-09-17 Photogramma Alipum ex satellite] apud modis.gsfc.nasa.gov
* [http://www.nill.cz/index.php?set=alp Photogrammata,] apud www.nill.cz
* [http://www.asensio.ch/champery.htm Photogrammata terrarum Helveticarum et faunarum,] apud www.asensio.ch
* [http://www.alps-art.ch/ Photogrammata et picturae Alpium,] apud www.alps-art.ch
* [http://www.alpconv.org/index_en Publicum Conventum Alpinum,] apud www.alpconv.org (situs domesticus)<!--
* [http://www.paolodefaveri.com/galleries.htm Artistic landscapes of the Western Alps]
* {{it}} [http://www.alpinfoto.it Images from the Alps] Many images from Alps, landscape, flowers and wildlife.
* [http://pano.ica-net.it/en/default.htm A virtual visit of Western Alps with 360° panoramic images]
* [http://www.diealpen.at A online picture collection of the Alps] More than 2000 pictures of climbing, backcountry skiing, hiking, landscape
* [http://www.jmpatin.kjm.fr/Photos Discover wildlife of the Alps with 60 representative photos]
* [http://www.alpine-space.eu Official website of the Alpine Space Programme] This EU co-funded programme co-finances transnational projects in the Alpine region-->
 
[[Categoria:Alpes|! ]]
[[Categoria:Montes perpetui Europae]]
[[Categoria:Montes Europae]]
[[Categoria:Provinciae physiographicae]]
[[Categoria:1000 paginae]]