Quantum redactiones paginae "Gallaecia (Communitas autonoma)" differant

Content deleted Content added
m →‎Televisio: -imago (deleta ex Communibus)
m derivat--->deducitur &c.
Linea 52:
|}
 
'''Gallaecia''' ([[Hispanice]] ''Galicia'' ; [[Lingua Gallaica|Gallaice]] ''Galiza'' aut ''Galicia'') est [[communitas autonoma]] [[Hispania]]e epost [[1978]] est, cum "[[nationalitas historica|nationalitatis historicae]]" statuto secundum [[Constitutio Hispanica|Constitutionem Hispanicam]] et [[Statutum Autonomiae Gallaeciae (1981)|Statutum Autonomiae]], intra [[Hispania|Regnum Hispaniae]]. Boreoccidentali in [[Iberia|Paeninsulae Hibericae]] extremo sita, Orienteoriente [[Principatus Asturiarum|Principatui Asturiarum]] [[Castella et Legio|Castellaeque et Legioni]]; Occidenteoccidente [[Oceanus Atlanticus|Oceano Atlantico]]; Septemtrioneseptemtrione [[Mare Cantabricum|Mari Cantabrico]] et Meridiemeridie [[Lusitania|Reipublicae Lusitanae]] finitima est.
 
Ei [[lingua]] propria [[lingua Gallaica|Gallaica]] est, similis et communis originis cum [[lingua Lusitana|Lusitana]], et [[lingua officialis|officialitatem]] cum [[lingua Hispanica|Hispanica]], quae officialis tota in [[Hispania]] est, partitur.
 
Gallaecia 2  796  089 incolarum ([[2009]]) possidet cum [[numerus incolarum|incolaria]] distributione maximam partem in lacinia inter [[Ferreolus|Ferreolum]] et [[Vicus Spacorum|Vicum Spacorum]] agglomerante. [[Compostella]] [[caput (urbs)|caput]] est cum peculiari statuto intra [[Brigantium (provincia)|provinciam Brigantii]]. In Gallaecia, urbani nuclei cum [[urbs|urbis]] gradu septem sunt, qui secundum [[numerus incolarum|incolaria]] criteria sequentes sunt: [[Vicus Spacorum]], [[Brigantium Flavium]], [[Aurium]], [[Lucus Augusti]], [[Compostella]], [[Pons Vetus]] et, [[Ferreolus]].
 
== Toponymia ==
'''Gallaecia,''' vocabulum e quo [[lingua Hispanica|Hispanicum]] et [[lingua Gallaica|Gallaicum]] ''Galicia'' et quoque [[lingua Gallaica|Gallaicum]] ''Galiza'' derivatdedicutir, magnam antiquae [[Index provinciarum Romanarum Imperii|provinciae Romanae]] [[Gallaecia (provincia Romana)|homonymae]] partem occupat. [[Lingua Latina|Latinum]] vocabulum vicissim ex antiquarum [[Celtae|Celticarum]] tribuum nomine derivat quae Septemtrionalem fluminis [[Durius|Durii]] aream incolebant et quas [[Roma antiqua|Romani]] "Gallaecos" sive "Callaecos" nuncupabant, dum inter [[Graecia archaica|Graecos]] utputa καλλαικοι cognoscebantur (quorum tribuum metionem fecerant aliqui auctores, inter quos [[Herodotus]]).
 
== Symbola Gallaeciae ==
=== Vexillum ===
[[Fasciculus:Bandeira galega civil.svg|thumb|left|Vexillum Gallaeciae.]]
Quamquam per saecula antiquum Gallaicum [[vexillum]] [[caeruleus|caerulei]] fundi cum aureis crucibus et magna pyxide in centro modo [[insigne|insignis]] fuit, praesens Gallaicum vexillum [[saeculum 19|saeculo XIX]] exeunte ab historicis [[Rexurdimentum|Rexurdimenti]] [[Gallaecismus (civilitas)|Gallaecistis]] creatum est ut nationale vexillum, saltem e [[1891]] fluitans. [[Albus|Album]] fundum habet et [[caeruleus|caelureum]] e supremo laevo usque ad infimum dexterum angulum tractum ostendit.
Linea 73:
 
=== Hymnus Gallaicus ===
[[Fasciculus:Eduardopondal.jpg|thumb|120px|right|[[Eduardus Pondal]], auctor carminis [[Hymnus Gallaeciae|Pinis]] ([[Gallaice]]; ''Os Pinos'') textum praebentis.]]
[[Hymnus]] Gallaicus, [[Hymnus Gallaeciae|Pini]] ([[Gallaice]]; ''Os Pinos''), acusticum symbolum sollemnissimum Gallaeciae ut politicae communitatis est. Textus duae primae [[carmen|carminis]] ''Queixumes dos pinos'' partes ab [[Eduardus Pondal|Eduardo Pondal]] est, dum [[musica]]e auctor [[Paschalis Veiga]] est. Primum [[Havana]]e, in [[Cuba]], die [[20 Decembris]] [[1907]] cantus est.
 
== Historia ==
Linea 84:
 
=== Castrorum cultura ===
[[Fasciculus:Castro en santa tegra.jpg|thumb|300px|right|[[Castrum Sanctae Theclae]] ([[Gallaice]]; ''Castro de Santa Tegra'' et ; [[Hispanice]]; ''Castro de Santa Tecla'').]]
Per [[Millennium 1 a.C.n.|Millenium Primum]] cultura Megalithica in [[Hiberica|Hiberici]] Boreoccidentis autochthoniciorem culturam, [[cultura castrorum|culturam castrorum]] ([[Hispanice]]; ''cultura castreña,'' et [[Gallaice]]; ''cultua castrexa'') gradatim evolvit. Ad huius culturae formationem commercium cum aliis [[Oceanus Atlanticus|Oceani Atlantici]] et [[Mare Mediterraneum|Maris Mediterranei]] populis. Huius culturae peculiarissimum est vici [[castrum|castra]] nuncupati, quae loca [[moenia|murata]] sunt, ubi domitantur circulares formae, modo strategico sitae in locis facilibus defensu.
 
=== Romana rectio ===
[[Fasciculus:Spain LaCoruna tower.jpg|thumb|left|300px|[[Turris Herculis]] ([[Gallaice]] et [[Hispanice]]; ''Torre de Hércules''), [[Brigantium Flavium|Brigantii Flavii]] ([[Gallaice]]; ''A Coruña,'' et [[Hispanice]]; ''La Coruña'').]]
Anno [[137 a.C.]] [[Roma antiqua|Romani]] primum castrorum territorium visitabant, per expeditionem inter annos [[61 a.C.|61]] sive [[60 a.C.]] [[Iulius Caesar]] cum suo potente exercitu in illas terras venit et denique anno [[26 a.C.]] [[Caesar Augustus]] totum [[Gallaecia (provincia Romana)|Gallaeciae]] dominium consecutus est, quae in [[Conventus iuridicus|conventus iuridicos]] tres divisa est; [[Lucus Augusti|Lucum Augusti]], [[Asturica Augusta|Asturicam Augustam]] et [[Bracara Augusta|Bracaram Augustam]], quae [[caput (urbs)|caput]] pristinum [[Gallaecia (provincia Romana)|Gallaeciae]] erat et quae urbs hodiernis diebus in [[Portugallia]] sita est.
 
Linea 98:
=== Moderna tempora ===
[[Fasciculus:Cathedral Santiago de Compostela.jpg|thumb|left|200px|[[Cathedralis Sancti Iacobi Compostellae]]. Occidentale frontispicium, ibi monstratum, magna ex parte a [[saeculum 18|saeculo XVIII]] originem trahit, quamquam demissae turres in angulis e [[Medium Aevum|Medio Aevo]] originem trahunt.]]
Ultimum Gallaicae independentiae episodium dynasticus conflictus inter [[Isabella I (regina Castellae et Legionis)|Isabellam]] [[Corona Castellae|Castellae]] et [[Ioanna Beltraneia|Ioannam Bertrandeiam]] fuit. Regina Isabella per suum regnum in Castella Ioannam propter bastardam [[Bertrandus de la Cueva|Bertrandi de la Cueva]] et antiquae reginae accusavit, sine historiographica comprobatione, et quamobrem Bertrandeia ([[Hispanice]]; ''Beltraneja,'' et [[Gallaice]]; ''Beltranexa'') nuncupata est. Cum produxissent politicae pugnae, Ioanna et [[nobilitas|nobiles]] ei faventes victi sunt et via patefacta Castellano dominio est. Gallaecia suam politicam initiativam et oeconomicam autonomiam amisit. Designatus est gubernator sive [[capitaneus generalis]] et [[corregidor]]es praecipuis urbibus et constituta est [[Regia Audientia]] ([[Hispanice]]; ''Real Audiencia''), sic consolidata centralizata monarchica potentia. [[Gens Burbonia|Borbonibus]] regentibus, [[Intendens|Intendentia]] aerarii publici et militaria, dum corregidores [[vigil|biocolytica]] et iustitiae munera sumpserunt. E [[1500]] iam erat [[Iuncta Gallaecia|Iuncta]] ([[Hispanice]]; ''Junta,'' et [[Gallaice]]: ''Xunta''), quoddam [[parlamentum]] sed sine reale potentia.
 
Cum demographico incremento constantiore quam vicinorum regnorum, medio [[saeculum 18|saeculo XVIII]] Gallaecia [[Castella]]nam [[spissitudo incolarum|spissitudinem incolarum]] triplicavit. Nihilominus per hanc periodon, 90% incolarum rurales erant. Re vera, medio [[saeculum 16|saeculo XVI]] solum [[Pons Vetus]], [[Compostella]] et [[Aurium]] 1 000 "vicinorum" sive civium superabant.
 
=== Contemporanea tempora ===
Anno [[1833]] Gallaecia suam repraesentativitatem velut administrativa unitas amisit et [[Iuncta Regni Gallaeciae]] ([[Hispanice]]; ''Junta del Reino de Galicia,'' et [[Gallaice]]; ''Xunta do Reino de Galicia'') evanuit. Territorium in provincias quattuor sub centralismedia gubernationis administratione divisum est. [[saeculum 19|Illo saeculo]], primus politicus motus ad defendendam Gallaeciam ab hac autonomicarum potestatum amissione surrexit. Per saeculum quoque motus defendenae Gallaicae culturae organizatus est et culturalis distinctionis conscientia parallela politicae metae. Motus etiam [[lingua Gallaica|linguae Gallaicae]] velut cultae expressionis vehiculum proponebat.
 
Post perioda (brevia aliquae) [[Provincialismus|Provincialismi]], [[Foederalismus|Foederalismi]] et [[Regionalismus|Regionalismi]] exeuntis [[saeculum 19|saeculi XIXundevicensimo]], anno [[1907]] tempus [[Solidaritas Gallaica|Solidaritatis Gallaicae]] ([[Hispanice]]; ''Solidaridad Gallega'') ortum est, usque ad [[Bellum Orbis Terrarum Primum]], cum proposito consequendae unificatae comitialis frontis quae [[caciquismus|caciquismum]] eliminaret et Gallaicam repraesentationem adipisceretur quae attamen frustrum esset.
[[Fasciculus:Rosalia.jpg|thumb|upright|[[Rosalia de Castro]], cuius [[poësis|carminum]] liber ''[[Cantares gallegos]]'' [[Rexurdimentum|Rexurdimenti]] initii notavit.]]
Prima periodus usque ad [[Michael Primo de Rivera|Primo de Rivera]] a [[Sodalitates Linguae Gallaicae|Sodalitatibus Linguae]] ([[Gallaice]]; ''Irmandades da Fala'') descripta est, quae fundamentalem curam defendendae [[lingua Gallaica|linguae Gallaicae]] habent. Cum expanderentur, ad politicam [[Gallaicismus (civilitas)|Gallaicismi]] ideam confluxere. [[Vincentius Risco]] et [[Raimundus Otero Pedrayo]] in culturali aspectu operati sunt et quoque politicum aspectum cum figuris velut Porteira et [[Ludovicus Peña Novo|Ludovico Peña Novo]] habuere. Postea societas [[Xeración Nós]] ([[Latine]]; "Progenies Nos") circum homonymum commentarium surrexit.
 
Per [[Secunda Respublica Hispanica|Secundam]] [[Respublica|Rempublicam]] [[Hispania|Hispanicam]] duae inclinationes erant: alia erga [[Organizatio Republicana Gallaica Autonoma|Organizationem Republicanam Gallaicam Autonomam]] ([[Hispanice]]; ''Organización Republicana Gallega Autónoma'') et alia erga [[Factio Gallaicista (1931)|Factionem Gallaicistam]] ([[Gallaice]]; ''Partido Galeguista'') relata. Factio Gallaicista ex unione diversarum inclinationum repraesentatarum a figuris velut [[Vincentius Risco|Vincentio Risco]], [[Raimundus Otero Pedrayo|Raimundo Otero Pedrayo]] et [[Raimundus Cabanillas|Raimundo Cabanillas]] inter alios surrexit. Anno [[1936]] Factio Gallaicista, ad assequendam approbationem Statuti Gallaeciae, foedere cum [[Frons Popularis Hispaniae|Fronte Populare]] ([[Hispanice]]; ''Frente Popular'') se coniunxit. Statutum [[Cortes Generales|Cortibus]] ostensum est paulum antequam [[Bellum Civile Hispanicum]] erumperet
 
Post [[Transitio Hispanica|Transitionem]] ad [[democratia]]m, Gallaecia velut nationalitas agnita est et velut [[communitas autonoma]] constituta est, probato [[Statutum Autonomiae|Statuto Autonomiae]] [[Statutum Autonomiae Gallaeciae|Gallaeciae]] anno [[1981]].
 
== Geographia ==
[[Fasciculus:galice costa da morte.jpg|thumbnail|left|200px|[[Litus Mortis]] ([[Hispanice]]; ''Costa de la Muerte'' et [[Gallaice]]; ''Costa da Morte'').]][[Fasciculus:galice granit.jpg|thumbnail|right|200px|[[Prominentia]] Gallaeciae.]]
=== Generalia data ===
Gallaecia [[area|superficiem]] 29 574 [[chiliometrum quadratum|km²]] (fere velut [[Belgica]]e) tegit et 1 300 [[chiliometrum|km]] litorum possidet. In [[Roma antiqua|Romana epocha]] Gallaecia ponderis [[aurum|aureas]], [[argentum|argenteas]] [[Stannum|stannique]] opes habebat.
 
Gallaecia geographica zona finitima est Septemtrione Occidenteque [[Oceanus Atlanticus|Oceano Atlantico]], Oriente extremo iugi montium iuxta litus [[Mare Cantabricum|Cantabricum]] ([[Ancares (commarca)|Ancaribus]], [[Gallaice]]; ''Os Ancares,'' et [[Hispanice]]; ''Los Ancares'') et Austroccidente flumini [[Minius|Minio]], cuius finis cursus limes cum [[Lusitania]] est. Viridis regio est cum [[clima oceanicum|climate oceanico]], ventis versa qui Boreoccidentalem [[Europa]]m memorant.
[[Fasciculus:galice muxia.jpg|thumbnail|left|200px|Nostra Domina Barcae ([[Gallaice]]; ''Nosa Señora da Barca'') [[Mugia]]e ([[Hispanice]]; ''Mugía,'' et [[Gallaice]]; ''Muxía'').]]
Antiquae baseos dislocatio est, ex [[Pyrenaei|iugi Pyrenaeo]]-[[Mons Cantabricus|Cantrbrici]] formatione in [[Aera Caenozoica|Caenozoico]], qui ei praesentem physicum aspectum dedit. Oriente, [[Asturiae|Asturiis]] [[Legio (provincia)|Legionique]] finitimi, alti montes in [[Pinna Trevinca]] ([[Hispanice]]; ''Peña Trevinca,'' et [[Gallaice]]; ''Pena Trevinca''), 2 1242124 [[metrum|metrorum]], culminant. Septemtrione Occidenteque, oropedia inter 200 et 600 metrorum alta extenduntur et distinguuntur a Meridie cum valle [[Minius|Minii]] ([[Gallaice]] et [[Hispanice]]; ''Miño'') in arca condita et cum faucibus angustis [[Sil]]is ([[Hispanice]]; ''Sil,'' et [[Gallaice]]; ''Sil''). [[granites|Graniticae]] [[schistos|schisticaeque]] baseos sublatio adduxit quoque in exemptilium litoralium prospectuum formationem: [[ria]]s, [[Riae Inferiores|Rias Inferiores]] ([[Gallaice]]; ''Rías Baixas,'' et [[Hispanice]]; ''Rías Bajas'') Austroccidente et [[Riae Superiores|Rias Superiores]] ([[Gallaice]] et [[Hispanice]]; ''Rías Altas'') Septemtrionale, et quae quaedam fluminis ostia in mare sunt, quae litora dentant cum commoventibus rupinis velut [[Promunturium Arubium|promunturio Arubio]] ([[Hispanice]] et [[Gallaice]]: ''Cabo Ortegal'').
 
Regio in [[provincia]]s quattuor, in [[commarca]]s 53, in [[commune|concilia]], in [[parochia]]s 3 847 et in pagos 31  855 ([[Gallaice]]; ''lugares,'' et [[Hispanice]]; ''aldeas'', dimidium [[Hispania]]e 63 613 pagorum habentis) divisa est. Sed Gallaicis parochia absoluta referentia est. Commune est, si Gallaico unde sit quaeritur, eum parochiae nomen respondere.
 
Parochiarum origo [[Suebi]]s, [[Germani]]co populo unum primorum [[Religio Christiana|Christianorum]] regnorum in [[Europa]] circa [[410]] condente, debita est. Anni [[569]] documentum hanc administrativam organizationem, "[[Parochia]]le [[Suebi|Suevorum]]" testificatum est.
Linea 268:
 
=== Clima ===
[[Fasciculus:Puerto de Ancares.jpg|[[Ancares (commarca)|Ancares]] ([[Gallaice]]; ''Os Ancares,'' et [[Hispanice]]; ''Los Ancares'') orographicum repagulum frontibus [[Hiberia]]m ineuntibus constituunt.|thumb]]
Tamen superficies limitata, Gallaecia tres [[clima]]ticas zonas relative scissas habet. In [[Riae Superiores|Riis Superioribus]], [[temperatura]]e gratae (media 14 °C) sunt, sine magnis variationibus inter [[tempora anni|annitemporales]] maximam et minimam; ei sunt 150 pluviosi dies (media annua 1 000 millimetrorum [[Brigantium Flavium|Brigantii Flavii]]), sed amplius 10 000 horarum solis pro anno. A Septemtrionali vento protectae, [[Riae Inferiores]] clima adhuc suaviores habent, sed Austroccidentales venti ibi ponderis [[praecipitatio]]nes totum per annum provocant (cum media 1 500 millimetrorum), minoris ponderis nihilominus perscriptis [[Compostella]]e (1 973 millimetrorum). Intestini climatis peculiaritas magna temperaturae discrepantia (4,9 °C [[Manzaneda]]e per menses frigidissimos sed 31,8 °C mediae [[Cigurria]]e, [[Hispanice]]; ''Rúa'' et [[Gallaice]]; ''A Rúa'', per menses calidissimos); [[praecipitatio]]nes valde debillimae (359 [[Manzaneda]]e) et [[hiems|hiemales]] gelus ponderis [[Lucus Augustus|Luci Augusti]] [[Aurium|Auriique]].
 
== Civilitas gubernatioque ==
=== Communitatis potestates ===
[[Fasciculus:Ayuntamiento de Santiago de Compostela.jpg|thumbnail|400px|[[Palatium Raxoianum]] ([[Hispanice]]; ''Palacio de Rajoy'' et [[Gallaice]]; ''Pazo de Raxoi''), [[Iuncta Gallaeciae|Iunctae Gallaeciae]] praesidatus officialis sedes.]]
[[Statutum Autonomiae]] [[Statutum Autonomiae Gallaeciae|Gallaeciae]] [[Communitas autonoma|communitatis]] potestates per [[Parlamentum]], [[Iuncta Gallaeciae|Iunctam]] et [[Praesidatus|Praesidatum]] exerceri asserit:
 
* [[Parlamentum Gallaeciae]] ([[Hispanice]] et [[Gallaice]];; ''Parlamento de Galicia'') maxima populi Gallaici repraesentatio est, in quod [[potestas legifera]] recidit. Parlamentum a 75 [[deputatus|deputatis]] per [[suffragium universale]] [[repraesentatio proportionalis|repraesentationis proportionalis]] ope electis quinquennali periodo integrantur. In hac repraesentatione possibilitas suffragandi Gallaicis foris incolentibus lege praestatur.
 
* [[Iuncta Gallaeciae]] ([[Hispanice]]; ''Junta de Galicia'' et [[Gallaice]]; ''Xunta de Galicia'') collegiatum organon est in quod gubernationis [[potestas exsecutiva]] ac administrativa incidit. Quae a [[praeses|praeside]], [[praeses vicarius|praeside vicario]] et [[consiliarius|consiliariis]] duodecim integratur. [[Communitas autonoma|Communitas]] sua administrativa munera Iunctae et suorum entium organorumque dependentium ope exercet. Iuncta [[Deputatio Provincialis|Deputationum Provincialium]] activitates quoque coordinat.
 
* [[Praeses Iunctae Gallaeciae]] Iunctae actiones dirigit coordinatque et [[Communitas autonoma|communitatis autonomae]] et [[Civitas|Civitatis]] [[Hispania|Hispanicae]] ordinariam repraesentationem in Gallaecia tenet. Parlamentum membrum est et a deputatis eligitur et a [[Index regum Hispaniae|rege Hispaniae]] nominatur.
Linea 295:
Fasciculus:Situacion Provincia de Pontevedra.PNG|[[Pons Vetus (provincia)|Provincia Pontis Veteris]]
</gallery>
Provinciae vicissim in [[commarca]]s ([[Hispanice]] et [[Gallaice]]; ''comarcas'') divisae sunt quae [[municipiun|municipia]] congregant. In praesente 53 [[Commarcae Gallaeciae|commarcae Gallaicae]] sunt e quibus 18 ad Brigantii, 13 ad Luci Augusti, 12 ad Aurii et 10 ad Pontis Veteris provinciam pertinent. Quoque effecta sunt 315 consiliorum, basicae administrationis proximae civibus: e quibus 94 ad Brigantium, 67 ad Lucum Augustum, 92 ad Aurium et 62 ad Pontem Veterem. Denique, territorium in [[parochia]]s etiam divisum est, 3 778 in summa.
 
== Oeconomia ==
[[Fasciculus:Ría de Arousa GFDL Barraña-Boiro.jpg|thumb|right|[[Ria]] [[Arauza]]e ([[Gallaice]]; ''Ría de Arousa'' et [[Hispanice]]; ''Ría de Arosa''), in [[provincia]] [[Pons Vetus (provincia)|Ponte Vetere]]), totius [[Hispania]]e maxima.]]
Gallaeciae [[oeconomia]] ad [[opes naturales]] valde alligatur; revera, historice, [[campus primarius|csampi primarii]] activitates in Gallaicam oeconomiam domitatae sunt et consumptioni occupationique ponderis fuere. Nihilominus, ut evolutarum oeconomiarum inclinatio est, eius pondus paulatim deminutum est. Anno [[1930]], [[agricultura]]e [[piscatus]]que [[valor additus grossus]] 31,3% e toto repraesentabt; anno [[2005]] in 4,75% e toto deminutus est. Productivitas, attamen, parva est, quamobrem hic campus adhuc 9,39% incolarum oeconomice activorum occupat.
 
Linea 319:
Quamquam natus ameliorati sunt, tamen [[incrementum vegetativum|vegetativum reliquum]], scilicet, differentia inter natorum et obitorum hominum numerum adhuc negativum in Gallaecia est. Anno [[2006]] fuit summa 29 389 obituum, ergo numerus incolarum totus minoratus est ciricter 8 000 hominum.
[[Fasciculus:Densidade de poboación por Provincias.png|thumb|left|[[Spissitudo incolarum]] pro [[provincia|provinciis]].]]
De eo quod ad [[spes vitae|spem vitae]] attinet, Gallaici anno [[2007]] vitae mediam 81,1 annorum habebant (77,.4 annorum viris et 84,.7 annorum feminis). E [[1981]] Gallaicorum spes vitae in quinquennio aucta est, gratia melioris qualitatis vitae. Incolarum assenescentia quoque manifesta fit in incremento senium valde provectae aetatis quod gradatim communitas in quoque censu perscribit. Gallaeciae anno [[1991]] 300 homines amplius centum annos nati erant. Post quinque quinquennia, numerus 72% auctus est, superantibus [[saeculum XX20|saeculum]] 518 Gallaicis.
 
Advenarum proportio in Gallaecia 2,67% incolarum omnium est. Praecipuae [[nationalitas|nationalitates]] [[Lusitania|Lusa]] (17,93% omnium advenarum), [[Columbia]]na (10,93%) et [[Brasilia|Brasiliensis]] (8,74%) sunt.
Linea 343:
==Natura==
===Flora===
[[Fasciculus:Fragas do Eume.jpg|thumb||left|400px|[[Silvae Eumenses]] ([[Gallaice]]; ''Fragas do Eume'') Gallaicae Atlanticae silvae tutaculum constituunt quae olim paene totam Gallaeciam texit.]]
Gallaecia magnam [[silva]]rum percentationem (66%) habet cum amplius 600 [[millio]]nibus arborum superficiem tegentium cuius valor 28 000 millionum [[euro]]num est et ubi augescunt ponderis forestales [[Species (taxinomia)|species]] in naturali statu, quamquam ultimis in decenniis silvatici characteres propter [[Eucalyptus|eucalypti]] importationem mutant, deminuto [[silva incaedua|silvarum incaeduarum]] numero, praesertim in [[Lucus Augustus (provincia)|provinciae Lucensis]] Centrali Septemtrione.
 
Linea 350:
Gallaeciae magna [[silva|forestalium]] opium potentia in [[Hispania]] est. Quamquam [[incendium forestale|incendia forestalia]] multa [[Hectarium|hectaria]] singulis annis urant, [[xylema]] in Gallaecia productum praecipua redituum fons, velut pasta [[cellulosa]]e ex mollibus [[xylema|lignis]] procedens. Regio transitionis zona inter [[clima]]ta et eorum [[biotopus|biotŏpos]] est quae sunt:
* [[Clima oceanicum|Atlanticum]] cum silvis [[quercus|quercuum]], [[Betula pubescens|betularum pubescentium]] et [[Alnus glutinosa|alnorum glutinosarum]] etc...
* [[Clima mediterraneum|Mediterraneum]] praesertim in interioribus magnorum fluminum vallibus cum significativis elementis velut [[Cistus ladanifer|cistis ladaniferis]], [[Quercus suber|suberibus]], [[Arbutus unedo|arbutis]], etc...
* [[Clima continentale|Continentale]] valde mitigatum, cum punctualibus elementis velut [[Taxus baccata|taxis baccatis]], [[Ilex aquifolium|ilicibus aquifoliis]], aliquibus [[Abies|abietum]] (auchthonum), [[pinus|pinis]] [[Pinus sylvestris|sylvestribus]], etc...
 
Propter climatis[[clima]]tis tranquillitatem etiam subtropicae[[subtropica]]e et adhuc [[zona tropica|tropicae]] [[species (taxinomia)|species]] sunt: [[arecaceaeArecaceae]], [[orchidaceaeOrchidaceae]] etc... In Gallaecia fuere botanicae[[botanica]]e sive forestales{{dubsig}} revolutiones tres eventae in dissimilibus temporibus cum valde disparibus resultationibus:
* [[Castanea sativa|Castaneae]] adventus cum [[Romanus|Romanis]] antiqua, rapide climate assuefactae iamque auchthonis consideratae;
* [[Pinus|Pini]] [[Pinus pinaster|pinastri]] [[redintegratio]]nis adventus, quae simul in Gallaecia "pinus nationis" sive "pinus Gallaica" nominatur, ex inventione [[America]]e praesertim ad struendas naves;
* [[Eucalyptus|Eucalypti]] (praecipue ''[[Eucalyptus globulus|globuliEucalyptiglobuli]]'') redintegrationis adventus e [[Franquismus|Franquismo]], qui adhuc [[allochthon]] [[species (taxinomia)|taxinomia]] putatur, praesertim ad praebendam [[materia rudis|materiam rudem]] [[Pons Vetus|Pontiveterensi]] [[officina chartaria|officinae chartariae]] [[ENCE]].
[[Franquismus|Franquismo]], qui adhuc [[allochthon]] [[species (taxinomia)|taxinomia]] putatur, praesertim ad praebendam [[materia rudis|materiam rudem]] [[Pons Vetus|Pontiveterensi]] [[officina chartaria|officinae chartariae]] [[ENCE]].
 
===Fauna===
[[Fasciculus:Larus michahellis.007 - Islas Cies.JPG|thumb|[[Larus michahellis|Lari michahelles]] in [[Insulae Siccae|Insulis Siccis]] ([[Gallaice]] et [[Hispanice]]; ''Cíes'').]]
Sunt in Gallaecia [[vertebrata|vertebratorum]] [[species (taxinomia)|species]] 262, e quibus 12 aquae dulcis [[piscis|pisces]], 15 [[amphibia]], 24 [[reptilia]], 152 [[avis|aves]], et 59 [[mammalia]] sunt.
 
[[Animalia]] topice Gallaeciae peculiarissima visa [[domitus|cicura]] sunt et ad [[ctenotrophia|ctenotrophicas]] expilationes respondent. Nihilominus, Gallaici montes silvaeque parvorum mammalium varietatem ([[lepus|lepores]], [[cuniculus|cuniculos]]), et alios non tam parva (velut [[Sus scrofa|apros]] aut [[Capreolus capreolus|capreolos]]) hospitio accipiunt e quibus in venatoriis temporibus fructus capitur.
 
Intra [[aves]] citandi sunt varii loci transitus aut hiemandi, [[Zonae protectionis specialis aviaris]] etc..., velut [[Ria]] [[Ria Libuncae|Libuncae]].
 
Memorandi sunt [[mannus Gallaicus]] et [[gallina Mosensis]] quae in periculo exstinctionis est, quamquam numerus exemplarium valde in septem annis accrevit.
 
==Lingua==
[[Fasciculus:Percentage of Galician speakers (corrected).PNG|thumb|right|275px|[[lingua Gallaica|Gallaice]] loquentes ut [[sermo patrius]] secundum Instituti Gallaici Statisticae census anno [[2001]].]]
[[Lingua Gallaica]] [[Linguae Romanicae|Romanica lingua]] ex [[lingua Latina|Latina]] orta est qua antiqua [[Roma Antiqua|Romana]] [[Gallaecia (provincia Romana)|Gallaecia]] loquebatur. Gallaica etiam propria Gallaeciae lingua et maximam culturalem populi Gallaici expressionem constituit. E philogenetica opinione habet eandem originem quam [[lingua Lusitana]] (cum qua 85% intellegibilitatis tenent) et similis aliquarum Romanicarum Hibericarum talium velut [[lingua Asturiana|Asturianae]] aut [[lingua Hispanica|Hispanicae]] est.
 
Lingua Gallaica [[litterae|litterariam]] traditionem praecocem iuxta cum aliis Romanicis velut [[Lingua Occitanica|Occitana]] evolvit. Haec praematura traditio gloriam confirmat. Postea litterarii et [[sociolinguistica|sociolinguistici]] occasus periodos propter politicum Gallaeciae statum per historiam transivit.
 
In praesenti lingua Gallaica [[exemplar linguisticum|exemplar]] a [[Regia Academia Gallaica]] ([[Gallaice]]; ''Real Academia Galega'') elaboratum et in litteraria traditione fundatum possidet. Contemporanea Gallaica, ut [[lingua officialis]], varietatem cultam possidet qua et Gallaica [[media communicationis]] et primaria, secundaria et universitaria [[educatio]] utuntur.
 
Amplius tres [[millio]]nes hominum [[Gallaice]] toto in orbe terrarum loquuntur. Secundum loquentium numerum, Gallaica locum 146 in mundano catalogo occupat in quo includuntur amplius 6 700 linguarum.
Line 386 ⟶ 385:
===Aëroportus===
[[Fasciculus:Nueva torre de lavacolla.jpg|thumb|[[Aeroportus Compostellae|Aëroportus Compostellani]] [[turris speculatoria]].]]
In Gallaecia sunt [[aeroportus|aëroportus]] tres in [[Oceanus Atlanticus|Atlantico]] axe siti qui praecipuissimis Gallaicis urbibus serviunt. [[Aeroportus Compostellae|Aëroportus Compostellae]], cuius commeatus anno [[2008]] 1 &thinsp;917 &thinsp;466 viatorum habuit, Gallaeciae praecipuissimus et unicus cum intercontinentalibus volatibus est. Cum variis [[Hispania|Hispanicis]] [[Europa]]eisque urbibus conectit et intra praecipua tempora anni volatus in [[Caracae|Caracas]] et [[Bonaëropolis|Bonaëropolin]] habet. [[Aeroportus Vici Spacorum|Aëroportus Vici]], cum 1 278 762 viatorum eodem anno, quoque directos volatus et in varias [[Hispania|Hispanicas]] urbes et in [[Londinium]] ac [[Lutetia]]m habet. Denique, [[Aeroportus Brigantii Flavii|aëroportus Brigantii Flavii]], cum 1 &thinsp;174 &thinsp;970 viatorum anno [[2008]], directos [[volatus]] in varias [[Hispania|Hispanicas]] urbes et in [[Olisipo]]nem ac [[Londinium]]. Notandi sunt tres aëroportus directos volatus in [[Matritum]], [[Barcino]]nem, [[Bilbaum]], aliquam [[Insulae Canariae|insularum Canariarum]], [[Palma]]m et [[Londinium]] habere.
 
===Portus===
[[Fasciculus:Vigo, porto coas illas Cíes ó fondo.jpg|thumb|left|[[Portus Vici Spacorum]] cum [[Insulae Siccae|Insulis Siccis]] ([[Gallaice]] et [[Hispanice]]; ''Cíes'') in parte posteriore.]]
Inter Gallaicos [[portus]] notandus est [[Portus Vici Spacorum]], qui maximus [[piscatio]]nis portus in mundo est. Cuius totus commeatus anno [[2004]] 4 &thinsp;730 &thinsp;399 [[tonna]]rum fuit. Alii clari portus [[Portus Ferreoli|Ferreoli]] ac [[Portus Brigantii Flavii|Brigantii Flavii]] velut [[Marinus (Pons Vetus)|Marini]] ([[Gallaice]] et [[Hispanice]]; ''Marín'') ac [[Villa Gracia|Villae Graciae]] sunt.
 
In Gallaecia praeterea alii 122 portus a publica societate "Portibus Gallaeciae" ([[Gallaice]]; ''Portos de Galicia'') geruntur.
 
===Viae===
Line 398 ⟶ 397:
Gallaicarum viarum reticulatio variis [[autoviis]] praecipuas urbes conectentibus et nationali ac secundaria reticulatione reliqua [[commune|concilia]] attingente formatur.
 
Notandae sunt [[autovia]]e accessus in Gallaeciam: [[A-6 (autovia Hispanica)|A-6]] [[Brigantium Flavium]] ac [[Lucus Augusti|Lucum Augusti]] cum [[Matritum|Matrito]] per [[Equi Feri|Equos Feros]] ([[Gallaice]] et [[Hispanice]]; ''Cebreiro'') intrando conectens et [[A-52 (autovia Hispanica)|A-52]] [[Vicus Spacorum|Vicum Spacorum]], [[Aurium]], [[Benaventum (Ocellum Duri)|Benaventum]] per [[Gudinna]]m ([[Gallaice]]; ''A Gudiña'' et [[Hispanice]]; ''La Gudiña'') intrando conectens. Construuntur aliae duae autoviae; [[A-8 (autovia Hispanica)|A-8]], cum amplius 75% operativis, per [[Mare Cantabricum|Cantabricum]] intrat et litus cum [[A-6 (autovia Hispanica)|A-6]] in [[Baamonde]] iungit. [[A-76 (autovia Hispanica)|A-76]], adhuc solum proposita, trans [[Valles Gigurrorum|Vallem Gigurrorum]] intrabit percursationem simmilem praesentis [[N-120 (via Hispanica)|N-120]] inter [[Pons Ferratus|Pontem Ferratum]] et [[Aurium]] secuta.
 
In intestina Gallaecia [[AP-9 (autovia Hispanica)|AP-9]] inter [[Ferreolus|Ferreolum]] ac [[Vicus Spacorum|Vicum Spacorum]] et [[AP-53 (autovia Hispanica)|AP-53]] (et [[AG-53 (autovia Hispanica)|AG-53]]) inter [[Compostella]]m ac [[Aurium]] invenimus. In praesenti construuntur autoviae [[A-54 (autovia Hispanica)|A-54]] inter [[Compostella]]m ac [[Lucus Augusti|Lucum]] et [[A-56 (autovia Hispanica)|A-56]] inter [[Lucus Augusti|Lucum]] ac [[Aurium]]. Praeterea sunt aliae autoviae ab [[Iuncta Gallaeciae]] ([[Gallaice]]; ''Xunta de Galicia'') gestae, praecipua [[Commarcae Gallaeciae|commarcalia]] [[caput (urbs)|capita]] conectentes, velut [[AG-53 (autovia Hispanica)|AG-53]] antea allata, [[AG-55 (autovia Hispanica)|AG-55]] [[Brigantium Flavium]] ac [[Quercus (urbs)|Quercum]] iungens et [[AG-64 (autovia Hispanica)|AG-64]] inter [[Ferreolus|Ferreolum]] ac [[Villa Alba (Lucus)|Villam Albam]].
 
===Ferrivia===
Line 416 ⟶ 415:
===Litterae===
[[Fasciculus:Rosalia de Castro.jpg||left|thumb|150px|[[Rosalia de Castro|Rosaliae de Castro]] photographia.]]
Velut evenit cum plerisque [[Linguae Romanicae|linguis Romanicis]], primae [[litterae|litterariae]] significationes [[Gallaice]] (aliquando in praesenti [[lingua Gallaico-Lusitana|Gallaico-Lusitanice]] dicitur) a [[Medium Aevum|Medio Aevo]] originem trahunt. Post hoc Mediaevale tempus (in quo fit praesertim grandis [[litterae Gallaico-Lusitanae|poëtica productio]]), accidit amplius trium [[litterae|litterariae]] siccitatis [[saeculum|saeculorum]] periodos, quae [[Saecula Obscura (lingua Gallaica)|Saecula Obscura]] ([[Gallaice]]; ''séculos escuros'') nuncupantur ac ubi evenit fere tota [[lingua Gallaica|linguae Gallaicae]] relictio sicut lingua litteraria. Cum [[Rexurdimentum|Rexurdimento]] ([[Gallaice]]; ''Rexurdimento''), praecipue in secundo [[saeculum 19|saeculi XIX]] dimidio, [[litterae Gallaicae]] denuo colitur, surgentibus fundamentalibus nominibus velut [[Rosalia de Castro]].
 
Iam [[saeculum 20|saeculo XX]], ante [[Bellum Civile Hispanicum]] grave pondus habet intellegentium ciculi tales [[Xeración Nós]] ([[Latine]]; "Progenies Nos") et [[Sodalitates Linguae Gallaicae|Sodalitates Linguae]] ([[Gallaice]]; ''Irmandades da Fala'') in quibus inveniuntur scriptores velut [[Vincentius Risco]], [[Raimundus Cabanillas]] et [[Alphonsus Daniel Rodríguez Castelao]]. Possunt observari duae periodoi plures quae altera cum [[Franquismus|Franquismo]] et altera cum temporis periodo usque ad praesens adveniente, e democratia instaurata in [[Hispania]], coinciderent. Celebres contemporanearum Gallaicarum litterarum auctores [[Iosephus Ludovicus Méndez Ferrín]], [[Manuel Rivas]] aut [[Iesus Michael de Toro Santos]] sunt.
 
===Musica===
[[Fasciculus:Gaiteiros em romaria galega.jpg|250px|rightthumb|Utricularii in sacra peregrinatione.]]
Gallaecia natio cum ampla [[musica]] traditione est. Eius musicae opes in et musicorum rhythmorum et [[Instrumentum musicum|instrumentorum]] varietate manent.
 
[[Instrumentum musicum|Instrumenta]] quibus Gallaica musica utitur praesertim circum [[aerophonia]]m ac [[membranophonia]]m volitant. Inter quae [[gaita Gallaica]] ([[tibia utricularis|tibiae utricularis]] genus) velut vulgatissima notissimaque excellit, quamquam ultimis temporibus praesertim attenditur illorum instrumentorum recuperatio quae in oblivionem ivere, praecipue dissimilia Gallaicarum [[Tibia (instrumentum musicum)|tibiarum]] genera et [[organulum manubriatum]]. De membranophonia est magna varietas intra quam ac inter alia [[tympaniolum]], [[tympanum maius]] et [[cymbalum]] afferri possunt.
 
De musicis rhythmis excellunt [[molinaria]]e ([[Gallaice]]; ''muiñeiras'' et [[Hispanice]]; ''muñeiras''), laographicae [[saltatio]]nes in pistrinis ortae ubi [[triticum]] [[maizum]]que molita sunt, et [[alala|alǎla]]e ([[Gallaice]] et [[Hispanice]]; ''alalás'').
 
===Festa popularia===
Sequentia celeberrimorum [[festum|festorum]] aliquae in Gallaecia sunt:
 
*[[Festa Apostoli Sancti Iacobi]] ([[Gallaice]]; ''Festas do Apóstolo Santiago''): ad honorem sancti patroni Gallaeciae festa sunt et per mensis dimidium [[Compostella]]e aguntur. In quibus religiosi acti celebrantur et die [[24 Iulii]] ignes artificiosi e [[Cathedralis Compostellae|Cathedrale]] iaciuntur.
[[Fasciculus:Desfile polas rúas da cidade (Praza Maior).JPG|Pomparum una in festo [[Arde Lucus]].|thumb|400px]]
*[[Festa Sancti Fronillae]] ([[Gallaice]]; ''Festas de San Froilán''); festa urbis [[Lucus Augusti|Lucensis]] sancto patrono dicata inter [[4 Octobris|4]] ac [[12 Octobris]] sunt. Haec festa Commodi Periegetici Nationalis singulis annis salutatorum multitudinem congregant, anno [[2008]] 1 035 000 hominum attingentia. Notae sunt propter traditionales cellas ubi [[octopus modo Gallaico]] ([[Gallaice]]; ''polbo á feira,'' et [[Hispanice]]; ''pulpo a la gallega'') degustatur.
 
*[[Arde Lucus]] ([[Gallaice]]; ''Arde Lucus''); unum inter popularissima Gallaica festa ubi [[Lucus Augusti|Lucenses]] suum [[Roma Antiqua|Romanum]] ac [[Celtae|Celticum]] praeteritum agunt, velut ei vestibus mutandis, urbe ornanda et faciendis multiplicis activitatibus sicut [[circus|circis]] Romanis, [[Servitudo|servorum]] venditionibus aut Celticis [[nuptiae|nuptiis]].
 
*[[Festum Conchylii]] ([[Gallaice]]; ''Festa do marisco''); singulis [[October|Octobribus]] e [[1963]] in [[Ocobre]] ([[Gallaice]]; ''O Grove''). [[Decennium 199|Decennio 199]] Commodi Periegetici Nationalis declaratum est. [[Conchylium|Conchylii]] recentis degustatio popularibus pretiis sine dubio maxima huius festi attractivitas est.
 
*[[Festum Sancti Pelagii]] ([[Gallaice]]; ''Festa de San Pelaio''); [[Iunius|Iunio]] [[Strata]]e agitur. Tres dies durat et ex officiis religiosis, processionibus, ignibus artificiosis et saltationibus constat. [[Strata]]e festum patronale est.
 
*[[Festum Dornae]] ([[Gallaice]]; ''Festa da Dorna''); die [[24 Iulii]] [[Riveira]]e agitur et Festum Commodi Periegetici Gallaici declaratum est. Anno [[1948]] natum est, in principio velut iocus quem amicorum circulus suis vicinis facere voluit. Ex illo tempore quotannis agitur circiter [[24 Iulii]] et unum festorum cum maximo populari favore, participativissimorum et iocularissinorum tota in Gallaecia esse sibi arrogat. Inter hodiernas Festi [[Dorna]]e activitates aliquae "Magnum Praemium [[Carrilana]]rum", "Certamen navium manufactarum et pane milii propulsarum", "Praemium Icarus Volatus sine Motro" et adhuc "Cantio Thermopolii" sunt.
 
*[[Nundinae Francae]] ([[Gallaice]]; ''Feira Franca''): aguntur in [[Pons Vetus|Ponte Vetere]] primo [[September|Septembris]] [[finis hebdomadis|fine hebdomadis]] consistentes in recreandis nundinis apertis quae anno [[1467]] agi coeperunt et rememorantur periodos maximae prosperitatis in [[Pons Vetus|Pontis Veteris]] historia e [[saeculum 15|saeculo XV]] usque ad exeuns [[saeculum 16|saeculum XVI]] et historicas activitates, theatrum, animationem aut opificum artium demonstrationem reficiunt. Prima editio anno [[2000]] agitur et unum festorum maximi ponderis [[Pons Vetus|Pontis Veteris]] est.
[[Fasciculus:Rapa das bestas sabucedo 1 jpereira.jpg|[[Aloitadores]] [[bestia]]m in [[Tonsura Bestiarum Sabucetensis|Tonsura Bestiarum Sabucetensi]] ([[Gallaice]]; ''Rapa das Bestas de Sabucedo'') retinere conati.|thumb|400px]]
*[[Tonsura Bestiarum Sabucetensis]] ([[Gallaice]]; ''Rapa das Bestas de Sabucedo''): agitur primo [[Iulius|Iulii]] [[finis hebdomadis|fine hebdomadis]] [[Sabucetum (Strata)|Sabuceti]] <ref>[http://arqueotoponimia.blogspot.com/2010_08_01_archive.html]</ref> ([[Strata]]e) et antiquissimae traditionis eventum est, Commodi Periegetici Nationalis anno [[1963]] declaratum. Notissima tonsura in Gallaecia est consistens in deducendis e monte silvestribus equis in clausum saeptum nuncupatum "iactans" ([[Gallaice]]; ''fachendoso''), ubi iubae tondentur et equuli inuruntur. Dissimilis est aliarum Gallaicarum [[tonsurarum bestiarum|tonsurarum]] ([[Gallaice]]; ''rapa'') quia in ea [[aloitador]]es, quorum munus animalia retinere ad tondendas iubas ac inurendum est, nullo auxilio utuntur.
 
*[[Festivalia Ortigariensia]] ([[Gallaice]]; ''Festival de Ortigueira''): aguntur in [[Ortigaria|Ortigariensi]] [[commune]] per dies quattuor. Primum e [[1978]] in [[1987]] acta sunt et in praesenti aguntur e [[1995]]. Festivalia in [[Celtae|Celtica]] [[cultura]], [[Musica vulgaris|musica vulgari]] ac dissimilium populorum congressu fundantur, quod facit ex his [[festivalia|festivalibus]] ponderis aliquod ad cognoscendis aliis culturis populisque ventis e multis [[Hispania]]e mundique partibus. Quoque [[Iulius|Iulii]] mense in notatis diebus convenit hominum numerus prope 100 000 pro editione. Festum Commodi Periegetici Cratici considerantur.
 
*[[Peregrinatio Viccinga Catoirae]] ([[Gallaice]]; ''Romaría Viquinga de Catoira''): profanum festum est quod in [[Catoira|Catoirensi]] commune primo [[Augustus|Augusti]] [[dies Solis|die Solis]] agitur. Agitur e [[1960]] et historica gesta ad defendendam Gallaeciam a [[Normanni]]s ac [[Sarraceni]]s [[pirata|piratis]] Ecclesiae [[Compostella]]nae thesaurum quaerentibus memorat. Anno [[2002]] Festum Commodi Periegetici Internationalis declarata est.
 
*[[Festum Corporis Domini Pontearenense]] ([[Gallaice]]; ''Festa do Corpus Christi de Ponteareas''): agitur e [[1857]] in [[Pontearenae|Pontearenis]]. Fine hebdomadis [[Corpus Domini]] secuto festum repraesentativius agitur, tapetia floralia ([[Gallaice]]; ''alfombras florais''). Consideratur Festum Commodi Periegetici e [[1968]] et Commodi Periegetici Nationalis e [[1980]].
 
===Gastronomia===
[[Fasciculus:Polbo a feira.jpg|thumb|left|[[Octopus modo Gallaico]] ([[Gallaice]]; ''polbo á feira'' et [[Hispanice]]; ''pulpo a la gallega'').]]
Gallaica [[gastronomia]] ob suam varietatem poductorumque qualitatem, multibus in casis Gallaicis 30 productis cum [[Denominatio Originis Protecta|Denominatione Originis Protecta]] demonstratam, excellit. Crebro Gallaica producta magnae nundinarum atque patronalium gastronomicarumque festorum quantitatis protagonistae sunt, quae inevitabilis relatio periegetae Gallaeciae visitanti sunt.
[[Fasciculus:Queimada fuego.jpg|right|thumb|[[Cremata]] ([[Gallaice]] et [[Hispanice]]; ''Queimada'').]]
Gallaica [[coquina]] et intestinis et litoralis zonis semper simplicissima fuit propter exsistentium opium paucitatem. [[Suilla|Porcus]] [[alimonia]]e fundamentum intestinis terris formabat. Litoribus zonis quoque [[suilla|hoc carnis genus]] sumebatur, sed alimoniae fundamentum [[piscis]] constituebat.
 
Inter traditionalissima Gallaeciae coquinae fercula aliquae [[ius Gallaicum]] ([[Gallaice]]; ''caldo galego,'' et [[Hispanice]]; ''caldo gallego''), [[octopus modo Gallaico]] ([[Gallaice]]; ''polbo á feira'' et [[Hispanice]]; ''pulpo a la gallega''), [[coctum Gallaicum]] ([[Gallaice]]; ''cocido galego,'' et [[Hispanice]]; ''cocido gallego''), [[caldariata piscium]] ([[Gallaice]] et [[Hispanice]]; ''caldeirada''), [[assum]] ([[Gallaice]]; ''churrasco,'' et [[Hispanice]]; ''asado''), [[Conchylium|ferculum conchylii]] ([[Gallaice]] et [[Hispanice]]; ''mariscada''), [[calla]] ([[Gallaice]] et [[Hispanice]]; ''callos'') et [[impanata]] ([[Gallaice]] et [[Hispanice]]; ''empanada'') sunt. Inter traditionalia [[tragemata]] inveniuntur [[placenta Compostellana]] ([[Gallaice]];, ''torta de Santiago,'' et [[Hispanice]]; ''tarta de Santiago'') [[placenta Britoniensis|Britoniensisve]] ([[Gallaice]]; ''torta de Mondoñedo,'' et [[Hispanice]]; ''tarta de Mondoñedo''), [[Carnelevarium|Carnelevarii]] typicae [[auris (dulce)|aures]] ([[Gallaice]] et [[Hispanice]]; ''orellas'') aut [[phyllon (dulce)|phylla]] ([[Gallaice]] et [[Hispanice]]; ''filloas''). Aliquae typica Gallaeciae gastronomiae producta [[gryllus (caulis)|gryllus]], [[patata]], [[castanea]], [[capsicum]], [[mel]], [[lacca]], [[fartura]]e, [[caseus]], [[panis]] aut dissimilia [[conchylium|conchyliorum]] genera sunt.
 
Inter [[potio]]nes [[cremata]], [[aqua ardens|aquae ardentes]] derivataque ([[ebriamina|potus spirituosi]]) et dissimilia [[vinum|vini]] genera excellunt, e quibus ultimis nominandae sunt denominationes originis quinque in Gallaecia exsistentes; [[riparium (vinum)|Riparium]], [[riae inferiores (vinum)|Riae Inferiores]], [[mons regis (vinum)|Mons Regis]], [[valles Gigurrorum (vinum)|Valles Gigurrorum]] et [[ripa sacra (vinum)|Ripa Sacra]] ([[Gallaice]]; ''Ribeiro, Rías Baixas, Monterrei, Valdeorras,'' et ''Ribeira Sacra,'' respective{{dubsig}}).
 
===Disportus===
[[Fasciculus:Deportivodelacoruna2008.jpg|300px|thumb|right|Turmae [[Deportivo de La Coruña]] pedilusores ante lusorium anno [[2008]].]]
De eo quod ad multitudinis [[disportus]] attinet, sunt ponderis [[pediludium|pedilusoriae]] turmae, praesertim [[Brigantium Flavium|Brigantii Flavii]] turma [[Deportivo de La Coruña]], in [[Prima Divisio Hispanica|Prima Divisione]] ludens cum una [[Liga Pedilusoria Hispanica|liga]], duobus [[Scyphus Regis|scyphis]] ac [[Superscyphus Pedilusoria Hispanica|superscyphis]] obtentis et [[Vicus Spacorum|Vicensis]] turma [[Celta de Vigo]], in praesnti in [[Secunda Divisio Hispanica|Secunda Divisione]] ludens sed per 46 tempora in [[Prima Divisio Hispanica|Prima]] lusit. Aliae clarae turmae [[Pons Vetus|Pontis Veteris]] [[Pontevedra Club de Fútbol]], [[Ferreolus|Ferreoli]] [[Racing Club de Ferrol]], [[Lucus Augusti|Lucensis]] [[Club Deportivo Lugo]], [[Aurium|Auriensis]] [[Club Deportivo Ourense]] et [[Compostella]]na [[Sociedad Deportiva Compostela]] sunt. In [[Canistriludium|canistriludio]] excellunt turmae velut [[Lucus augusti|Lucensis]] [[Club Baloncesto Breogán]], [[Compostella]]na [[Obradoiro Clube de Amigos do Baloncesto]], [[Ferreolus|Ferreoli]] [[OAR Ferrol]] et [[Aurium|Auriensis]] [[Club Ourense Baloncesto]]. Excellunt quoque [[manufollium|manufollicae]] turmae [[Sociedad Deportiva Teucro]], [[Vicus Spacorum|Vicensis]] [[Sociedad Deportiva Octavio]] ac [[Canicae Morrazenses|Caricarum Morrazensium]] [[BM Cangas do Morrazo]]; [[Brigantium Flavium|Brigantii Flavii]] [[Alsulegia glacialis|alsulegiae glacialis]] turma [[Hockey Club Liceo da Coruña]] (laureatissima Gallaica turma) et [[pediludium aulare|pediludii aularis]] turmae, [[Compostella]]na [[Autos Lobelle de Santiago Fútbol Sala]] ac [[Lucus Spacorum|Lucensis]] [[Prone Lugo AD]].