Quantum redactiones paginae "Ruthenia" differant

Content deleted Content added
-imago (deleted from commons)
No edit summary
Linea 1:
{{reddenda}}
'''Ruthenia''', etiam '''Russia''', '''Ruscia''', '''Roxolania''' et ipso vulgo '''Rus''' (''Русь'') dicitur, nomen terrarum [[Slavi|Slavorum]] orientalium est. Nunc terraeterritoria, quae historice "Ruthenia" nominaturnominata, capitulatim partes [[Ucraina]]e, [[Ruthenia Alba|Rutheniae Albae]] et [[Russia]]e sunt.
 
==Historia==
'''Ruthenia''' (vulgo '''Rus''' - ''Русь''), etiam '''Russia''' apellatur, saeculis [[Saeculum 9|IX]] — [[Saeculum 12|XII]] natio in [[Europa]] orientali erat, territoria Ucrainae, Rutheniae Albae et partem territoriae Russiae inclusit. A.D. [[882]] [[Chiovia]] urbs facta est metropolis Rutheniae (quoad caput terrae illius [[Novogardia Magna|Novogardia]] erat). Anno [[988]] [[Vladimirus I Magnus| Vladimirus]], princeps Chioviensis, [[Religio Christiana|religionem Christianam]] in Ruthenia introduxit. Saeculo [[Saeculum 12|XII]] detritus civitatis illius accidit, multae principatus [[Rutheni|Ruthenorum]] ortae fuere.
Saeculis [[Saeculum 9|IX]] – [[Saeculum 10|X]] in [[Europa]] orientali formatum est regnum [[Slavi|Slavorum]] orientalium (etiam a gentibus Finnicis et aliis inhabitabatur), cuius metropolis ab a.D. [[882]] erat urbs [[Kiovia]] ([[Chiovia]]). Territorium regni ellius, quod ex maximis terris Europae erat, terras Ucrainae, Rutheniae Albae partemque territoriae Russiae nostri temporis inclusit et Latine vocatum est ''Russia'' (quod nomen primo usum est circa anno [[960]]), ''Ruscia'' (saeculo [[saeculum 11|XI]] erat forma praevalens nominis Latini pro terra illa), ''Ruthenia'' (ab saeculo [[saeculum 12|XII]]), etc. De origine nominis ellius, opiniones variae sunt. Ex annalibus, saeculo XII Kioviae scriptis, terra Russica/Ruthenica vocata est ex nomine unius ''[[Varegi|Varegorum]]'' (i.e., opinio praevalenti, [[Vikingus|Vicingorum]]) gentis, ex qua genuerunt [[duces Rutheniae]] (quorum primus, e chronica illa, fuit [[Ruricus]]). Gens illa a Slavis orientalibus ''Rus'' (''русь''), a [[Graeci]]s ''Rhos'' (''Ρως''), [[lingua Latina|Latine]] initio ''Rugi'' seu ''Rutuli'' et deinde ''Russi'' seu ''Rutheni (Rhuteni, Ruteni)'' dicitur. Populus Slavicus, ducibus illis dediticius, ex nomine illorum gentis se et terram suam vocavit. Haec explanatio probabilissima est, iudicio multorum. Illa tamen non ab omnibus accepta est. Certi putant, Russi/Rutheni et Russia/Ruthenia vocabula sua acceperunt ex nomine gentis Slavicae, ''Rodii'', ''Rossi'' seu ''Russi'' vocatae. Nonnuli opinantur, fluvius ''Ros'' (''Рось''), idem ''Rossa'' (''Росса'') vel ''Rus'' (''Русь'') dicitur (nunc in Ucraina, accola fluminis [[Danapris]] est), apellationem suam populo et territorio dedit. Hypotheses aliae etiam exsistunt.
 
Saeculo XII desintegratio regni Ruthenorum accidit, multi ducatus illorum formabantur. Post detritum regni ellius, nomen "Ruthenia" ("Русь, Ruś") pro denotatione variorum territoriorum, quae olim in illo fuere, utebantur.
Saeculis [[Saeculum 15|XV]] — [[Saeculum 17|XVII]] civitas [[Moscua|Moscuensis]] (quae illo tempore in Europa reliqua apellata erat "[[Moscovia]]") se nominabat "Русь" (''Rus'', i.e. ''Ruthenia''), sicut natio Ruthenica (Russica) prisca. Saeculo [[Saeculum 16|XVI]] "Россия" (''Rossia'', i.e. ''Russia'' in notione hodierna) nomen publicum factum est, sed "Русь" ("Ruthenia") adhic pro non officiale nomine Russiae quondam utitur.
 
In [[Magnus Ducatus Lituaniae|Magno Ducatu Lituaniae]] et [[Polonia|Regno Polonico]] verbi "Ruthenia" vocabantur solum ab illis adiunctae (saeculo [[saeculum 14|XIV]]) terrae Ruthenorum, in partibus occidentali meridionalique regni prisci Ruthenorum locatae: Ruthenia Alba, [[Ruthenia Nigra]], [[Ruthenia Rubra]], etc., quarum territoria nunc in Ucraina et in Ruthenia Alba (''Belarus'' ipso vulgo) sunt. Gradatim usus apellationis "Ruthenia" in terris illis compressus est, sed adhoc denotatio partis Ucrainae occidentalis manet (vide paginam de [[Ruthenia Subcarpathanea]]).
Pars hodiernae Ucrainae occidentalis ([[Galicia]] [[Lodomeria]]que) etiam "Ruthenia" apellatur.
 
Ducatus [[Moscua|Moscuensis]] (qui saeculis XIV – XVI terras Ruthenorum euroboreales subiunxit, saeculis XVI – XVII [[Siberia]]m aliaque territoria adiunxit) formavit regnum, quod nomen Rutheniae antiquae accepit. ''Rus'' (''Русь'') seu ''terra Russica'' erat forma praevalens in terra illa ad finem saeculi [[Saeculum 17|XVII]], postea maxime depulsa est a ''Rossia'' (''Россия''), quod verbum originem suam ducet ex ''Rosia'' (''Ρωσία''), versione [[lingua Graeca|Graeca]] nominis ''Русь'' et fine saeculi XV in litteris primo obvia est. Regnum Moscuense Latine initio nominabatur ''[[Moscovia]]'', dein etiam ''Russia alba'' seu ''magna''. Hoc tempore vocabulum ''Ruthenia'', sed saepius ''Russia'', in lingua Latina fere pro denotatione terrae illius (quae nunc res publica foederata est) utuntur.
 
==Fontes==
*[[:en:Ruthenia|Ruthenia]]
*[[:en:Etymology of Rus and derivatives|Etymology of Rus and derivatives]]
*[[:uk:Русь|Русь]]
*[http://www.cultinfo.ru/fulltext/1/001/008/130/index.htm Большая Советская энциклопедия. 3-е изд.]
*[http://litopys.org.ua/lavrlet/lavr.htm ПовЂсть времяньныхъ лЂтъ]
*[http://www.uni-mannheim.de/mateo/camenaref/hofmann/r/books/r_1822.html Hofmann. Lexicon Universale: Russia]
*[http://www.uni-mannheim.de/mateo/camenaref/hofmann/m/books/m_4793.html Hofmann. Lexicon Universale: Moscovia]
 
==Vide etiam==
*[[Rutheni]]
 
[[Categoria:Ruthenia]]