Quantum redactiones paginae "Vallis Augustana" differant

Content deleted Content added
mNo edit summary
m utetur→utitur &c.
 
(3 intermediate revisions by 2 users not shown)
Linea 1:
{{Capsa subdivisionis Vicidata}}
{{Regiones Italiae
'''Vallis Augustana'''<ref name="graesse">{{Graesse}}}</ref> sive '''Augustensis''',<ref name="graesse" /> vulgo saepius ''Val d'Aosta'', est [[Regiones Italiae cum suis legibus|regio sui iuris]], circiter 128&nbsp;591<ref>[http://www.tuttitalia.it/valle-d-aosta/ www.tuttitalia.it]</ref> incolarum, in [[Italia septentrionalis|Italia septentrionali]] sita, inter septentriones et occasum spectans, in angulo [[Alpes|Alpium]] Cottiarum sita. Superficiem 3&nbsp;2633263 m² habet.
|Nomen_latinum = Vallis Augustana<br /><small>sive Vallis Augustensis</small>
|Nomen_italicum = {{Ling|Lingua Italiana{{!}}IT}} Valle d'Aosta<br>{{Ling|Lingua Francogallica{{!}}FR}} Vallée d’Aoste
|Status = [[Regiones Italiae cum suis legibus|Regio Italiae cum suis legibus]]
|Imago_vexillum = Flag of Valle d'Aosta.svg
|Imago_insigne = Valle d'Aosta-Stemma.svg
|Imago_regionis = Cervino ita.JPG
|Inscriptio_imaginis = [[Mons Cervinus]]
|Caput = [[Augusta Praetoria]]
|Area = 3&thinsp;263
|Numerus_incolarum = 128.591<ref>01/01/2014 - Istat</ref>
|Datum_numerus_incolarum = 2015
|Spissitas_incolarum = 38,6
|datum_PDG = 2008
|Numerus_provinciarum = 0
|Provinciae = (**)
|Numerus_communes = 74
|Pagina_interretialis = http://www.regione.vda.it/ Situs interretialis
|Praes_regionis = Augusto Rollandin
|Factio_praes_reg = [[Unio Vallensis Augustana]]
|Datum_praeterita = [[2014]]-[[2019]]
|Regiones_finitimae = [[Pedemontium]], [[Rhodanus et Alpes]] (FR-V), [[Valesia]] (CH-VS)
|Lingua = [[Lingua Italiana]], [[Lingua Francogallica]], [[Lingua Arpitanica]], [[Lingua Valesianica]], [[Lingua Pedemontica]]
|Zona_temporalis = UTC+1
|ISO 3166-2 = IT-23
|ISTAT_regio = 02, 007
|nomeAbitanti = Vallenses Augustani
|festivo =
|Imago_provinciarum =Map of region of Aosta Valley, Italy-it.svg
|Imago_situs_terrae = Map Region of Valle d'Aosta.svg
|Notae =(*) Vallis Augustana Regio Libera est, vel potius cum suis legibus.
(**) Vallis Augustana provincias non habet. [[Augusta Praetoria]] provincia non est sed signum provinciae est '''AO'''.
}}
'''Vallis Augustana'''<ref name="graesse">{{Graesse}}}</ref> sive '''Augustensis''',<ref name="graesse" /> vulgo saepius ''Val d'Aosta'', est [[Regiones Italiae cum suis legibus|regio sui iuris]], circiter 128&nbsp;591<ref>[http://www.tuttitalia.it/valle-d-aosta/ www.tuttitalia.it]</ref> incolarum, in [[Italia septentrionalis|Italia septentrionali]] sita, inter septentriones et occasum spectans, in angulo [[Alpes|Alpium]] Cottiarum sita. Superficiem 3&nbsp;263 m² habet.
 
[[Augusta Praetoria]] est urbs maxima et caput regionis. In finibus vallis [[rupes Alba]], ''[[Matterhorn]]'' ac ''[[Silvius mons|Monte Rosa]]'' eminent, prætereapraeterea [[Saeptum nationale Grandis Paradisi]]. Regio constat ex valle fluminis [[Duria Maior|Duriae maioris]] eiusque influentium.
 
== Historia ==
Vallem incolebant antiquitus [[Galli]] Salassi, a [[Roma]]nis anno [[25 a.ChC.n.]] capti. A [[saeculum 11|saeculo XIundecimo]], comites [[Sabaudia|Sabaudiae]]e regionis in possessionem venerunt: posthac historia Vallis Augustanae cum [[Pedemontium|Pedemontio]] miscebatur.
 
== Oeconomia ==
In valle invenitur numerus magnus saltum pascuorum. [[Industria]]e praecipuae [[ferrum|ferri]] [[chalyps|chalybisque]] ac [[textrinum|textrina]].
 
== Periegesis ==
Amoena inveniuntur praeclara [[Auri Fondinae]] (''Courmayeur''), ''Champoluc'' (apud [[Aquatica]]m), ''Cervinia-Breuil'' (apud [[Vallis Turnionensis|Vallem Turnionensis]]), [[Conia]] (''Cogne'').
 
== Linguae ==
Pars maxima incolarum [[lingua Francica|Francogallico dialecto]], vel accuratius [[Lingua Arpitanica|Francogalliconarbonensi / Arpitanico]] (''Valdôtain''), uteturutitur, [[lingua Italica|Italico]] quoque sermone, nec non [[Lingua Theodisca|Germanico-Helvetica]] ([[Lingua Valesianica]]) loquela in valle Gressoney.
 
=== Municipia Vallis Augustanae ===
Municipia in Valle Augustana, cum urbe, '''74''' sunt. Urbes, oppida et communia provinciae Latine vocari possunt<ref>''DIZIONARIO GEOGRAFICO'' - Di GOFFREDO CASALIS, Voll. V.V., Torino 1833-1854</ref><ref>Nomi d'Italia - AAVV, De Agostini</ref>:
# '''[[Augusta Praetoria]]''',
# [[Ad Fines Augustensium]] (seu [[Castrum Fenitii]]) (hodie vulgo ''[[:it:Fénis|Fénis]]''),
# [[Ad Quartum (Vallis Augustana)|Ad Quartum]] (seu [[Quartus ab Urbe Lapis (Augusta Praetoria)]]) (hodie vulgo ''[[:it:Quart (Italia)|Quart]]''),
# [[Allanium]] (olim [[Allianum (Vallis Augustana)|Allianum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Allein|Allein]]''),
# [[Alnus (Italia)|Alnus]] (hodie vulgo ''[[:it:Hône|Hône]]''),
# [[Anticum ad Sanctum Andream]] (seu [[Anthesium]]) (hodie vulgo ''[[:it:Antey-Saint-André|Antey Saint André]]''),
# [[Anticum ad Sanctam Magdalenam]] (hodie vulgo ''[[:it:La Magdeleine|La Magdeleine]]''),
# [[Arnadium]] (hodie vulgo ''[[:it:Arnad|Arnad]]''),
# [[Arvarium]] (seu [[Arverium]]) (hodie vulgo ''[[:it:Arvier|Arvier]]''),
# [[Avisium]] (seu [[Avisio]], ''-onis'') (hodie vulgo ''[[:it:Avise|Avise]]''),
# [[Agatium]] (seu [[Agacium]] ac [[Ayacium]]) (hodie vulgo ''[[:it:Ayas|Ayas]]''),
# [[Aimivilla]] ([[Aimi Villa]]) (hodie vulgo ''[[:it:Aymavilles|Aymavilles]]''),
# [[Bardum (Vallis Augustana)|Bardum]] (hodie vulgo ''[[:it:Bard|Bard]]''),
# [[Blonate]] (seu [[Bionatium]]) (hodie vulgo ''[[:it:Bionaz|Bionaz]]''),
# [[Brixonia]] (hodie vulgo ''[[:it:Brissogne|Brissogne]]''),
# [[Brusso]] (gen ''-onis'') (hodie vulgo ''[[:it:Brusson|Brusson]]''),
# [[Calanum ad Sanctum Anselmum]] (hodie vulgo ''[[:it:Challand-Saint-Anselme|Challand-Saint-Anselme]]''),
# [[Calanum ad Sanctum Victorem]] (hodie vulgo ''[[:it:Challand-Saint-Victor|Challand-Saint-Victor]]''),
# [[Campi Porcarii]] (deinde [[Camporcarianum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Champorcher|Champorcher]]''),
# [[Cambavia]] (deinde [[Cambevis]]) (hodie vulgo ''[[:it:Chambave|Chambave]]''),
# [[Camosium]] (hodie vulgo ''[[:it:Chamois|Chamois]]''),
# [[Campi ad Prata]] (hodie vulgo: ''[[:it:Champdepraz|Champdepraz]]''),
# [[Campi Porcarii]] (deinde [[Camporcarianum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Champorcher|Champorcher]]''),
# [[Carvantium]] (seu [[Calventianum (Vallis Augustana)|Calventianum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Charvensod|Charvensod]]''),
# [[Castellio (Vallis Augustana)|Castellio]] seu [[Castelium Augustensium Praetorianorum]] (hodie vulgo ''[[:it:Châtillon|Châtillon]]''),
# [[Cillianum]] (deinde [[Fanum Sancti Vincentii (Vallis Augustana)|Fanum Sancti Vincentii]]) (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Vincent (Italia)|Saint-Vincent]]''),
# [[Cunia]] (seu [[Conia]]) (hodie vulgo: ''[[:it:Cogne|Cogne]]''),
# [[Curia Maior]] (seu ''Curtis Maior'', olim fortasse [[Auri Fondinae]]) (hodie vulgo ''[[:it:Courmayeur|Courmayeur]]''),
# [[Donasium]] (hodie vulgo ''[[:it:Donnas|Donnas]]''),
# [[Dovesium]] (hodie vulgo ''[[:it:Doues|Doues]]''),
# [[Emaresium]] (hodie vulgo ''[[:it:Emarèse|Emarèse]]'')
# [[Estrubulae]] (olim [[Eudracinum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Étroubles|Étroubles]]''),
# [[Fanum Sancti Christophori (Vallis Augustana)|Fanum Sancti Christophori]] (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Christophe (Italia)|Saint-Christophe]]''),
# [[Fanum Sancti Dionysii Augustensium]] (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Denis (Italia)|Saint-Denis]]''),
# [[Fanum Sancti Eugendi Augustensium]] (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Oyen (Italia)|Saint-Oyen]]''),
# [[Fanum Sancti Marcelli Augustensium]] (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Marcel (Italia)|Saint-Marcel]]''),
# [[Fanum Sancti Nicolai Augustensium]] (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Nicolas (Italia)|Saint-Nicolas]]''),
# [[Fanum Sancti Petri Augustensium]] (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Pierre (Italia)|Saint-Pierre]]''),
# [[Fanum Sancti Remigii (Vallis Augustana)|Fanum Sancti Remigii]] (alia nomina: [[Fanum Sancti Remigii ad Baucium]]) (hodie vulgo ''[[:it:Saint-Rhémy-en-Bosses|Saint-Rhémy-en-Bosses]]''),
# [[Fontana Maura]] (hodie vulgo ''[[:it:Fontainemore|Fontainemore]]''),
# [[Gabbium]] (hodie vulgo ''[[:it:Gaby|Gaby]]''),
# [[Ginodium]] (hodie vulgo ''[[:it:Gignod|Gignod]]''),
# [[Gressanum]] (hodie vulgo ''[[:it:Gressan|Gressan]]''),
# [[Gressonetum ad Sanctum Joannem]] (hodie vulgo ''[[:it:Gressoney-Saint-Jean|Gressoney-Saint-Jean]]''),
# [[Gressonetum ad Sanctissimam Trinitatem]] (hodie vulgo ''[[:it:Gressoney-La-Trinité|Gressoney-La-Trinité]]''),
# [[Grysantia Vallis]] (hodie vulgo ''[[:it:Valgrisenche|Valgrisenche]]''),
# [[Inter Aquas (Vallis Augustana)|Inter Aquas]] (hodie vulgo ''[[:it:Introd|Introd]]''),
# [[Ixima]] (hodie vulgo ''[[:it:Issime|Issime]]''),
# [[Ixonia]] (hodie vulgo ''[[:it:Issogne|Issogne]]''),
# [[Juventanum]] (hodie vulgo ''[[:it:Jovençan|Jovençan]]''),
# [[Liliana]] (hodie vulgo ''[[:it:Lillianes|Lillianes]]''),
# [[Mons Joviculus]] (hodie vulgo ''[[:it:Montjovet|Montjovet]]''),
# [[Moriacium]] (deinde [[Morgentia]], [[Morgentium]] ac [[Morga]]) (hodie vulgo ''[[:it:Morgex|Morgex]]''),
# [[Nucetum]] (olim fortasse [[Ad Nonum (Vallis Augustana)|Ad Nonum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Nus|Nus]]''),
# [[Ollomontium]] (hodie vulgo ''[[:it:Ollomont|Ollomont]]''),
# [[Ojacium]] (olim [[Castum Agaciae]]) (hodie vulgo ''[[:it:Oyace|Oyace]]''),
# [[Perlosium]] (hodie vulgo ''[[:it:Perloz|Perloz]]''),
# [[Pollinum (Vallis Augustana)|Pollinum]] (seu [[Pollenum]]) (hodie vulgo ''[[:it:Pollein|Pollein]]''),
# [[Pons Buxeti]] (hodie vulgo ''[[:it:Pontboset|Pontboset]]''),
# [[Pons Heliae]] (deinde [[Pons Sancti Martini]]) (hodie vulgo ''[[:it:Pont-Saint-Martin (Italia)|Pont-Saint-Martin]]''),
# [[Pontiacum]] (seu [[Ponticulus (Vallis Augustana)|Ponticulus]]) (hodie vulgo ''[[:it:Pontey|Pontey]]''),
# [[Prata ad Sanctum Desiderium]] (olim fortasse [[Araebrigium]]) (hodie vulgo ''[[:it:Pré-Saint-Didier|Pré-Saint-Didier]]''),
# [[Remesium ad Nostram Dominam]] (hodie vulgo ''[[:it:Rhêmes-Notre-Dame|Rhêmes-Notre-Dame]]''),
# [[Remesium ad Sanctum Georgium]] (hodie vulgo ''[[:it:Rhêmes-Saint-Georges|Rhêmes-Saint-Georges]]''),
# [[Roisanum]] (hodie vulgo ''[[:it:Roisan|Roisan]]''),
# [[Sala (Vallis Augustana)]] (hodie vulgo ''[[:it:La Salle (Italia)|La Salle]]''),
# [[Sarra]] (hodie vulgo ''[[:it:Sarre|Sarre]]''),
# [[Savarantia Vallis]] (hodie vulgo ''[[:it:Valsavarenche|Valsavarenche]]''),
# [[Tuillia Salassorum]] (olim [[Ariolica]] ac [[Thuilia]]) (hodie vulgo ''[[:it:La Thuile|La Thuile]]''),
# [[Turnantia Vallis]] (hodie vulgo ''[[:it:Valtournenche|Valtournenche]]''),
# [[Turnio]] (gen. ''-onis'') (hodie vulgo ''[[:it:Torgnon|Torgnon]]''),
# [[Vallis Pellina (municipium)]] (hodie vulgo ''[[:it:Valpelline (comune)|Valpelline]]''),
# [[Verradiae]] (hodie vulgo ''[[:it:Verrayes|Verrayes]]''),
# [[Villa Nova Augustensis]] (seu [[Villa Nova Bautica]]) (hodie vulgo ''[[:it:Villeneuve (Italia)|Villeneuve]]''),
# [[Vitricium]] et [[Utricium]] (hodie vulgo ''[[:it:Verrès|Verrès]]'').
 
=== Fines ===
==== Regiones ====
* [[Pedemontium]].
==== Provinciae ====
* [[Provincia Bugellensis]],
* [[Urbs metropolitana Taurinensis]],
* [[Provincia Vercellensis]].
 
==== Civitates ====
* [[Francia]]:
** [[Rhodanus et Alpes]]
*** [[Sabaudia (praefectura Franciae)|Sabaudia]],
*** [[Sabaudia Superior]],
* [[Helvetia]]:
** [[Valesia]]
*** [[Inter Montes (districtus)|Inter Montes]],
*** [[Hérens (districtus)|Hérens]],
*** [[Visp (districtus)|Visp]].
 
== Geographia physica ==
Line 151 ⟶ 119:
* [[Bugellenses Alpes]] ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Alpi Biellesi|Alpi Biellesi]]'')
* [[Alpes Graiae]]
* [[Alpes Poeninae]]
* [[Rupes Alba]],
* [[Silvius mons]]
* [[Matterhorn]],
* [[Saeptum nationale Grandis Paradisi|Grandis Paradisus]]
 
==== Valles ====
* [[Agatina Vallis]] seu [[Ayacina Vallis]] ''Val d'Ayas'',
* [[Magna Vallis Camporum ad Prata]] ''Vallone di Champdepraz'',
* [[Vallis Camporum Porcarii]] ''Valle di Champorcher'',
* ''Val Clavalité'',
* [[Cuniensis Vallis]] ''Val di Cogne'',
* ''Comba di Crête Sèche'',
* ''Comba di Valcornera'',
* ''Comba di Vertosan'',
* ''Val Ferret'',
* [[Vallis Magni Sancti Bernardi]] ''Valle del Gran San Bernardo'',,
* [[Magna Vallis Tuilliae Salassorum]] ''Vallone di La Thuile'',
* ''Valle del Lys'',
* [[Remesiensis Vallis]] ''Val di Rhêmes'',
* ''Vallone di Saint-Barthélemy'',
* ''Valdigne'',
* [[Grysantia Vallis (vallis)]] ''Valgrisenche (valle)'',
* ''Vallone dell'Urtier'',
* ''Vallone di Grauson'',
* ''Vallone di Laures'',
* ''Vallone di Saint Marcel'',
* ''Valnontey'',
* [[Vallis Pellina (vallis)]] ''Valpelline (valle)'',
* [[Savarantia Vallis (vallis)]] ''Valsavarenche (valle)'',
* [[Turnantia Vallis (vallis)]] ''Valtournenche (valle)'',
* ''Val Veny'',
 
==== Transitūs ====
* [[Porta Magni Sancti Bernardi]] ''Colle del Gran San Bernardo'',
* [[Convallis Sancti Bernardi Minor]] ''Colle del Piccolo San Bernardo'',
 
=== Hydrographia ===
==== Flumina ====
* [[Duria Bautica]] vel [[Duria Maior]],
* [[Bauticum]] ([[Lingua Italiana|Italiane]]: ''[[:it:Buthier|Buthier]]''),
 
==== LacūsGlaciarii ====
''Ghiacciaio della Brenva'', et cetera.
 
====Glaciarii====
''Ghiacciaio della Brenva'', et cetera.
 
== Notae ==
Line 219 ⟶ 185:
{{Italiae regiones}}
 
[[Categoria:Vallis Augustana|!]]
[[Categoria:Subdivisiones sui iuris]]
[[Categoria:Vallis Augustana|! ]]