Proelium glaciale

-2 Latinitas huius rei dubia est. Corrige si potes. Vide {{latinitas}}.

Proelium glaciale^[1] (Russice Ледовое побоище, tr. Ledovoe poboišče ; Theodisce Schlacht auf dem Eise; Estonice: Jäälahing), etiam appellata pugna ad lacum Peipus (Russice Битва на Чудском озере, tr. Bitva na Čudskom ozere; Theodisce Schlacht auf dem Peipussee), fuit proelium, quod inter copias Ruthenicas (Novogardienses Volodimiriensesque), ab Alexandro Nevensi ductas, et exercitum Ordinis Livonicae (partis Ordinis Teutonicae) invadentem die 5 Aprilis anni 1242 in glacie Lacus Peipus accidit.

Pugna glaciale
Pugna ad lacum Peipus

Part of Expeditionis sacrae septentrionalis

Imago Proelii glacialis e chronica Russica saeculi XVI

Dies	5 aprilis 1242
Locus	lacus Peipus
Exitus	Victoria Ruthenorum

Belligerentes

Res Publica Novogardiensis
Ducatus Volodimiriae
Ducatus Pscoviensis

Fratres militiae Christi Livoniae

Ecclesia Tarbatensis Dania

Estonica livonicaque auxilia

Imperatores et duces

Alexander Nevensis
Andreas Iaroslai f. Volodomiriensis

Hermannus Tarbatensis

Vires

5,000

2,600

Casus

Teutonici

500/400 mortui
50 captivi

Hoc proelium fuit gravissima clades Ordinis Theodiscae.

Praelusio recensere

Cum Res Publica Novogardiensis a Mongolis oppugnaretur, anno 1240 Suedici et equites Teutonici disiuncte in Russicas urbes cum Estonicis invaserunt; atque non solum Pscoviae et Isborsci et Coporii potiti sunt, sed etiam in Novogardiam ipsam impendebant. Idcirco cives Novogardienses ducem Alexandrum Iaroslai filium Nevensem advocaverunt: qui enim, quamvis Suedos in proelio ad Nevam flumen vicerat, patriciorum discordiarum causa e Novogardia eiectus erat.

Alexander, copias Novogardienses ducens, anno 1241 equites Teutonicos e Coporio pepulit et paulo post cum copiis Volodimiriensibus etiam exercitui suo additis, Pscoviam liberavit. Initio veris anni 1242, iussu Alexandri Nevensis, turmae Russicae incursionem contra inimicos in terras hodiernae Estoniae fecerunt, sed initio mensis Aprilis turma Russica ibi a magno exercitu Ordinis Livonici, a principe-episcopo Hermanno Tarbatensi ducto, victa est. Ut contra exercitum illum magnum accedentem pugnet, Alexander Nevensis copias suas Russicas ad partem orientalem freti inter lacum Peipus et lacum Pscoviensem posuit.

Proelium recensere

Die 5 Aprilis 1242 proelium accidit: ab occidente, Teutonici equites per lacum, cuius glacies tam spissa erat ut milites equosque ferret, transvexerunt. Cursus autem eorum a copiis Novogardiensibus, quarum vires non everti sunt, tardatus est. Tum sagittarii et equites Rutheni in hostium cornu dextrum, quo auxiliares Danici pugnabant, impetum fecerunt; deinde cornu sinistrum oppugnatum est.

Milites Livonici et Estonici, qui Teutonis auxilio venerant, recesserunt; deinde Alexander equos suos praetorianos misit contra fratres, qui everti et regressi sunt^[2]^[3].

Proventus recensere

Post proelium Alexander 50 Teutonicis captivis triumphans Pscoviam inivit. Eodem anno Ordo Livonicus misit legatos, qui pro suis equitibus finem belli tulerunt.

Notae recensere

Bibliographia recensere

Лаптевский том – Лицевой летописный свод (Chronica illustrata)
Липицкий С. В. Ледовое побоище. — Moscuae: Воениздат, 1964.
Ледовое побоище 1242 г.: Труды комплексной экспедиции по уточнению места Ледового побоища / Отв. ред. Г. Н. Караев. — Moscuae & Leninopoli: Наука, 1966.
Тихомиров М. Н. О месте Ледового побоища // Тихомиров М. Н. Древняя Русь: Сб. ст. / Под ред. А. В. Арциховского и М. Т. Белявского, при участии Н. Б. Шеламановой. — Moscuae: Наука, 1975. — P. 368-374.

Nexus externi recensere

Vicimedia Communia plura habent quae ad Proelium glaciale spectant.

[1] V. Cartam Marinam.

[2] ttps://web.archive.org/web/20180511184910/http://warfarehistorynetwork.com/daily/military-history/lake-peipus-battle-on-the-ice/

[3] Chronica Novogardiensis (pdf), pagina 87.

[1]

[2]

[3]