Pragmatismus est traditio philosophica quae in Civitatibus Foederatis circa 1870 orta est.[1] Quod Carolus Sanders Peirce, late conditor habitus, tandem descripsit in aphorismo pragmatico:

Carolus Sanders Peirce: polymathes Americanus qui pragmatismum primum agnoscit.

Consule in utiles rerum tuae notionis effectus. Tum tua notio illorum effectuum est tua rei notio omnis.[2][3]

Pragmatism notionem propositum cogitationis esse realitatem describendam, repraesentandam, vel repercutendam reicit.[4] Potius, pragmatistae cogitationem habent instrumentum praedictionis, problematum solvendorum, et actionis. Pragmatistae affirmant plurimas res philosophicas—sicut natura scientiae, lingua, notiones, significatio, fides, et scientia—optime videri per earum usus effectivos et successus. Philosophia pragmatismi "vehementius dicit utilem notionum adhibitionem per eas actandas ut in experentiis humanis probentur."[5][6] Pragmatism focuses on a “changing universe rather than an unchanging one as the Idealists, Realists and Thomists had claimed”.[6]

Vocabulum pragmatismus est terminus technicus in philosophia qui certam copiam coniunctarum opinionum philsophicarum attingit quae saeculo undevicensimo exeunte ortae sunt; locutio autem saepe cum pragmatismo in circumiectis politicis confunditur (quod attingit civilitatem vel diplomatiam plerumque in rationibus utilibus conditam, potius quam in notionibus ideologicis) et cum usu pragmatismi non technico in circumiectis usitatis quae res in vita verisimiliter attingunt et modo qui in elementis utilibus, non abstractis conditur.

Nexus interni

 
Hilarius Putnam arguit mixturam antiscepticismi et fallibilismi esse maxima pragmatismi proprietatem.
 
Carolus Popper.
 
Ioannes Duns Scotus, cogitator qui Carolum Sanders Peirce movit.
 
Adumbratio Ioannis Dewey.

Notae recensere

  1. Pragmatism. 13 September 2013 
  2. Anglice: "Consider the practical effects of the objects of your conception. Then, your conception of those effects is the whole of your conception of the object."
  3. C. S. Peirce(1878), "How to Make Our Ideas Clear," Popular Science Monthly 12:286–302. Commetarus saepe repimpressus, ut in Collected Papers 5, paragrapha 388–410 et Essential Peirce 1:124–141.
  4. William James (1909). The Meaning of Truth .
  5. Anglice: "emphasizes the practical application of ideas by acting on them to actually test them in human experiences."
  6. 6.0 6.1 Gutek, Gerald (2014). Philosophical, Ideological, and Theoretical Perspectives On Education. Nova Caesarea: Pearson. pp. 76,100 .

Bibliographia recensere

  • Baldwin, James Mark, ed. 19011905. Dictionary of Philosophy and Psychology. 3 vol. in 4. Novi Eboraci: Macmillan.
  • Dewey, John. (19001901), 1991. Lectures on Ethics 1900–1901, ed. Donald F. Koch. Carbondale et Edwardsville Illinoesiae: Southern Illinois University Press.
  • Dewey, John. 1910. How We Think. Lexingtoniae Massachusettae: D.C. Heath. Reimpressus: Novi Eboraci: Prometheus Books, Buffalo, 1991.
  • Dewey, John. 1929. The Quest for Certainty: A Study of the Relation of Knowledge and Action. Novi Eboraci: Minton, Balch, and Company. Reimpressus in John Dewey: The Later Works, 1925–1953, Volume 4: 1929, ed. Jo Ann Boydston et Harriet Furst Simon; praefatio Stephen Toulmin. Carbondale et Edwardsville Illinoesiae: Southern Illinois University Press, 1984.
  • Dewey, John. 1932. Theory of the Moral Life. Pars 2 John Dewey et James H. Tufts, Ethics, Novi Eboraci: Henry Holt and Company, 1908. Ed. 2a., Holt, Rinehart, and Winston, 1932.
  • Dewey, John. 1938. Logic: The Theory of Inquiry. Novi Eboraci: Henry Holt and Company.
  • James, William. 1902. "Pragmatism|Pragmatic and Pragmatism." In Dictionary of Philosophy and Psychology, 3 vol. in 4, ed. J. M. Baldwin. Novi Eboraci: Macmillan.
  • James, William. 1907. Pragmatism, A New Name for Some Old Ways of Thinking, Popular Lectures on Philosophy. Novi Eboraci: Longmans, Green, and Company.
  • James, William. 1909 The Meaning of Truth, A Sequel to 'Pragmatism. Novi Eboraci: Longmans, Green, and Company.
  • Lundin, Roger. 2006. From Nature to Experience: The American Search for Cultural Authority. Rowman & Littlefield Publishers.
  • Peirce, C. S.. 19311935, 1958. Collected Papers of Charles Sanders Peirce, vols. 1–6, ed. Charles Hartshorne et Paul Weiss; vols. 7–8, ed. Arthur W. Burks. Cantabrigiae Massachusettae: Harvard University Press.
  • Peirce, C. S. 1992. The Essential Peirce, Selected Philosophical Writings, Volume 1 (1867–1893), ed. Nathan Houser et Christian Kloesel. Bloomingtoniae et Indianapoli: Indiana University Press.
  • Peirce, C. S. 1998. The Essential Peirce, Selected Philosophical Writings, Volume 2 (1893–1913). ed. Peirce Edition Project. Bloomingtoniae et Indianapoli: Indiana University Press.
  • Peirce, C. S. 1878. How to Make Our Ideas Clear. Popular Science Monthly 12:286–302.
  • Putnam, Hilary. 1994. Words and Life, ed. James Conant. Cantabrigiae Massachusettae: Harvard University Press.
  • Quine, Willard Van. 1951 Two Dogmas of Empiricism. Philosophical Review.
  • Quine, W. V. 1980. From a Logical Point of View: Logico-Philosophical Essays. Ed. 2a. Cantabrigiae Massachusetae: Harvard University Press.
  • Ramsey, F. P. 1927. Facts and Propositions. Aristotelian Society Supplementary Volume 7, 153–170.
  • Ramsey, F. P. 1990. Philosophical Papers, ed. David Hugh Mellor. Cantabrigiae: Cambridge University Press.
  • Rescher, N. 1977. Methodological Pragmatism. Oxoniae: Blackwell.
  • Rescher, N. 2000. Realistic Pragmatism. Albany, SUNY Press.

Textus iudicii recensere

Bibliographia addita recensere

Nexus externi recensere

Periodica et societates
Alii fontes et societates