Congo (flumen)

Vide etiam paginam discretivam: Congum (discretiva).

Congo^[1] sive Congum^[2] sive Zairum^[3] est magnum flumen Africanum, quod se in Oceanum Atlanticum effundit. Id est altissimum orbis terrarum flumen, in nonnullis locis plus quam 230 metra altum.^[4] Volumine aquae emissae id est secundum orbis terrarum flumen (post flumen Amazonum); longitudine, circa 4374 chiliometrorum, secundum Africae (post Nilum) et nonum orbis terrarum flumen

Congum
Solis ortus et Congo Flumen prope Mossaka
Longitudo	4374 chm
Altitudo fontis	1590 m
Decursus aquae	41 800 m³/s
Area systematis	4 014 500 chm²
Fons	Prope ad Mumenam vicum
Ostium	Oceanus Atlanticus
Regio	RPD Congensis, Res publica Congensis. Angolia

Appellatur Congo ex nomine Regni Congi antiqui, qui terras ad ostium fluminis occupabat. Respublica Democratica Congensis (olim Zairum) et Respublica Congensis, civitates quae secundum ripas fluminis patent, ex eo appellantur. Inter 1971 et 1997, administratio id Zairum (Zaire) appellavit; id nomen de nzari derivatum est, quod 'flumen magnum' in lingua Kongo valet.

Descriptio

Fontes

In fluxu superiore Lualaba^[5] nominatur, et fontes Luabalae fontes Congi haberi solent; sed interdum Tschambeschi flumen fons Congi putatur, et longitudo Congi sic dimensa maior est (circa 4700 chm). Tschambeschi Zambiae oriens in Bangweolo lacum se effundit, de quo lacu Luapula^[6] fluvius in lacum Mweru fluit, et e Mweru Luvua flumen oritur, Lualabae accola.

Cursus et pelvis siccationis fluminis Congo, civitatibus signatis.

Fluxus superior

Lualaba autem in extremitate austroorientali Rei publicae democraticae Congensis orta ad septentrionem fluit, Permultas cataractas in angustiis Nzilo facit, ubi montes Mitumba transit; ab urbe Bukama per demissionem Upemba fluens multos maeandros inter lacus facit. Post Luapulam, de qua supra diximus, Lukugam accolam accepit, quae aquas lacus Tanganicae in Lualabam affert. Post urbem Kongolonem per angustias Portam Inferni (Francogallice Porte d'Enfer) perrumpit multis cataractis. Ab urbe Kindu usque ad urbem Ubundu iterum fluxum habet tranquillum, sed ad aequatorem appropinquans aquam cadentem Boiomam maximam (quae antea aqua cadens Stanley nominabatur) facit.

Cursus et pelvis siccationis fluminis Congo, topographia signata.

Fluxus medius

Post Boiomam in urbe Kisangani iam nomen Congi nec Lualabae habet et ad occidentem vertit. Hoc fluxu medio per demissionem Congensem alveo interdum latissimo (ad 15 chm) longe fluit. Hic aquas Ubangi et Sangae accolarum maximorum dextrorum accepit; prope ad infuxum eorum valles vere inundatae fluminum sic coniunguntur, ut quotannis eluviones vernae regionem amplissimam occupant. Fluxus Congi medius ad lacum Malebo (antea Stanley Pool) it, ubi alveus non solum dilatatur, sed et bracchia multa facit.

Alvei Congenses

Fluxus inferior

Post Malebo Congum ad austroccidentem vertit et diu per confinium rei publicae democraticae Congensis et rei publicae Congensis fluit; urbes ambarum rerum publicarum Congensium capitales, Kinshasa et Brazzapolis, eodem loco, sed in variis ripis Congi sitae sunt. Ad Kinshasam et Kassai accola maximus sinister in Congum se effundit. Circulum aequinoctialem hic iterum Congum transgreditur.

Post Kinshasam Congum per planitiem elevatam Guineae Australis rumpit et aquas cadentes Livingstone transit, quae re vera non aquae cadentes, sed series 70 cataractarum est; per 270 chm longitudinis flumen in 270 metra descendit, ad aequorem maris appropinquans. Hic confinium rerum publicarum duarum Congum reliquit et territorium haud latam rei publicae democraticae Congensis transit, ut in confinium cum Angolia exiret; per hoc confinium usque ad Oceanum it. Ab urbe Matadi fluxus tranquillus et navigabilis est; a Boma urbe aestuarium incipit, cuius partes superior et media insulis delta formantibus occupatae sunt. Canno subaquaneus Congensis per fundum oceanicum aestuarium Congi continuat.

Navigatio

Cataractarum permultarum causa Congum totum non navigabilis est; navigationis regio principalis est fluxus medius inter Boiomam et aquas cadentes Livingstone, cum accolis (Ubangi, Kassai ceterisque) et lacubus permultis. Ferrivia hanc partem fluminis cum parte ostio proxima, in quam et naves oceanicae ingredi possunt, coniungit. Etiam duae partes navigabiles separatae in Lualaba sitae sunt, a Kongolo ad Bukamam una et a Kindu ad Ubundu altera,

Pons trans Congum in Matadi

Pontes

Pontes trans Congum fere absunt; etiam Kinshasa et Brazzapolis solis navibus traiectoriis coniunctae sunt. In Matadi pons anno 1983 constructus est.

Piscator in Congo prope ad Brazzapolim

Exploratio

Didacus Caõ Europaeorum primus anno 1482 ostium Congi invenit. Sed partes interiores in iangalis latentes incognitae sunt usque ad expeditiones Davidis Livingstone (1871), qui Lualabam invenit, et Henrici Mortonis Stanley ( 1876—1877) qui fluxum Congi medium investigavit. Kassai ab Hermannο de Wissmann^(de) anno 1885 exploratum est.