Aquae ductus,[1] aquaeductus[2] vel sere forma,[3] est structura qua aqua ex fonte fluminis deducitur, sive ea subterranea sit per cuniculos sive ex opere arcutationum, saepe arcubus cuneorum. Etsi ductiones aquarum non creata sunt a Romanis, aquarum ductus sunt clara opera architecturae Romanae.

Ruinae aquae ductus apud forum Iulii in Gallia.
Opus arcuatum Segoviae in Hispania.

Aquarum ductus Romani recensere

Aquae ductus primus fuit aedificatus ab Appio Claudio Caeco censore, et aquas ex agro Lucullano Via Praenestina Romam duxit. Postea aquarum ductus aedificati sunt Romae numero 14, ut Procopius Caesarensis narrat anno 537.

Structurae aquarum ductuum confornicentur, ut minime sol aquam tangat. Saepe aquae ductus inter fontem et urbem subterraneus est, sive canalis aquae in saxo exciditur sive cum regio terrena vel harenosa est, soli parietes cum camara in specu struuntur et aqua ita perducitur. Puteique ita sunt facti, uti inter duos sit actus. Tum cum aquae ductus vallem transit, pons arcutatus aedificatur supra terram. Ubi aquae ductus moenia attingit, efficitur castellum ad recipiendam aquam[4]. De hoc receptaculo vel dividiculo aqua per varias fistulas in singulos locos urbis distribuitur.

Ductus aedificatur parietibus operis caementicii aut operis quadrati, sed pars interna canalis, quae specus vocatur, opere signino tecta est.

Aquarum ductus Romae recensere

Nexus interni

Notae recensere

  1. S. Iulii Frontini, De aquis Urbis Romae
  2. Codex Iustinianus XI.43
  3. Cassiodori Senatoris, Variae, III.31, V.8, VII.6; Codex Iustinianus, XI.43.09; Liber Pontificalis 95
  4. Vitrivii, De architectura VIII.vi

Fontes recensere

Nexus externi recensere

  Vicimedia Communia plura habent quae ad aquae ductus spectant (Aqueducts, Aqueducts (water supply)).
Aetates

ExordiumMonarchiaRes Publica ImperiumRuina et lapsus Imperii Imperium Romanum OccidentaleImperium Byzantinum

Constitutiones

HistoriaAetas regum Res PublicaImperium Romanum

Administratio

SenatusComitia (Curiata, Centuriata, Tributa, Concilia plebis) • Curia HostiliaForumCursus honorumLegatusDuxOfficium PraefectusVigintisexviriLictorMagister militumImperatorPrinceps senatusPontifexAugustusCaesarTetrarchiaProvincia

Magistratus

Tribunus plebis(Tribuni aerariiTribuni militumTribuni militum consulari potestateTribunus Celerum)QuaestorAedilisPraetorConsulCensorProconsul GubernatorDictatorMagister equitumDecemviri legibus scribundisTribuni militum consulari potestateTriumvirRexInterrex

Leges

Lex XII TabularumCivis Romanus sumAuctoritasImperiumStatusIudiciaConstitutio AntoninianaEdictum Domitiani de excidendis vineis

Societas

PatriciiPlebsSecessio plebisOrdo EquestrisGensTribusPraenomina Romana antiquaMulieresMatrimoniumServitusLiberti

Exercitus

Legio Limes

Cultura

CalendariumMedicinaTheatrumArs coquinaria ScholaLitteraeArsMusicaArchitecturaReligio (ExsequiaePersecutionesCultus imperatorius)MythologiaChristianismus in imperio romanoThermaeForumSPQRVestimentaFesta(CarmentaliaFloraliaLemuraliaLupercaliaPariliaSaturnalia)CircusVinumMeretricesLinguae

Technologia

Numeri RomaniArithmeticaAbacusViae RomanaePontesAquae ductiMetallurgiaCloaca Maxima

Oeconomia

AgriculturaMercaturaAerariumNummi

Lingua Latina

ArchaicaClassica sive aureaPostclassica sive argenteaSermo vulgarisMediaevalisHumanisticaLingua NeolatinaLingua Latina scientificaLingua Latina EcclesiasticaLinguae Romanicae

Scriptores praecipui

ApuleiusCatullusCiceroQuintus Curtius RufusHoratiusIulius CaesarIuvenalisLiviusLucretiusOvidiusPetroniusPlautusGaius Plinius SecundusGaius Plinius Caecilius SecundusPropertiusSallustiusSenecaSuetoniusTacitusVergiliusVitruvius

Indices

AnnalesConsules rei publicae Consules sub principatu electorumDii Graeci cum paribus deis Romanis EtruscisqueDioecesesGentes RomanaeGubernatores provinciarum RomanarumImperatoresOppida et urbesHomines illustriProvinciae(Provinciae Rei PublicaeProvinciae ImperiiProvinciae Imperii DiocletianiTabula successionis provinciarum Romanarum) RegesRegiones Italicae AugustaeAntiquae viae