Tonarium
Tonarium[1] seu (libellus) tonarius,[2] seu tonale,[2] in Christianitate Occidentali est liber liturgicus(en) qui varias cantuum Gregorianorum res secundum modum (tonum aevo medio appellatum) earum cantilenarum intra octoplicem modorum formulam per incepta textualia perscribit. Tonaria antiphonas horarum canonicarum(en) saepe comprehendunt, quarum modus formulam adiungentis textus recitati(en) constituit (toni psalmodici(en) si antiphona cum psalmus canitur, aut toni canticulorum si antiphona cum canticulo(en) canitur), sed cantus planos responsoriorum vel Missae cum recitatione formulaica non consociatos etiam aut potius perscribere possunt.
.jpg)
Primum tonarium adhuc notum est fragmentum in psalterio monasterii Sancti Richarii saeculi VIII inventum.
Pinacotheca recensere
-
Tonarium Sancti Richarii?, antiquissimus notus -
-
Tonarium saeculi X vel XI cum interpretatione tonorum -
Tonarium saeculi XI abbati Sancti Martialis cum interpretatione tonorum
Notae recensere
- ↑ Albert Blaise, Lexicon latinitatis medii aevi (Turnhout: 1975).
- ↑ 2.0 2.1 Dictionary of Medieval Latin from British Sources apud ΛΟΓΕΙΟΝ, s.v. "tonarius".
Fontes manusciptorum recensere
 |
Verba quae insequuntur vicificanda sunt ut rationibus qualitatis et Latinitatis propositis obtemperent. Quaesumus ut paginam emendes. |
Tonaria et Sacramentaria gradualia (VIII-IX saeculis) recensere
- "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 13159, f. 167". Fragmentum tonarii Sancti Ricardi in libro dicto "Psalterio Carli Magni" (ca. anno DCCC)
- "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, Fundus lat., Cod. 17436, f. 29". Sacramentarum cum libro graduale, sequentiario et antiphonario monasteri Sancti Corneli Compendi (annibus DCCCLX–DCCCLXXX)
- Rodrade. "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 12050, ff. 3–16". Sacramentarum gradualis ordinatum Episcopi Ambiani destinatum ad Corbeiam (anno DCCCLIII)
- "Laudunum, Bibliotheca municipi, Cod. 118, ff. A.1'-A.12'". Sacramentarium graduale cum lectionario apud abbatiam realem Sancti Dionysii (finis IX saeculi)
- Aurelianus Reomensis. "Valenciennes, Bibliotheca municipi, Cod. 148, ff. 71'-86'". III tonaria «Quae ipsis inscribantur tonis» cum ceteri intonationibus et neumis palaeofranconis adiunctis postea infra tractatum nominatum «Musica disciplina» (cap. IX-XIX) monasteri Sancti Amandi, Saint-Amand-les-Eaux (annibus DCCCLXXX–DCCCLXXXV). Gallica
Cantores Lotharingiae recensere
- "Mettis, Mediatheca, Cod. 351, ff. 66–76". Tonarium Mettensis effictum anno DCCCLXXVIII. 14 May 2008
- "Praga, Bibliotheca Universitatis Carolianis (Bohemice Universitní knihovna), Cod. 273, ff. 1–11". Tonarium scriptum attramento rubro («Primus igitur lydius...») in tractato incipens «Ratio breviter super musicum cum tonario [f. 4]» (Tonarium leodiense) cum neumis lotharingis vel notis graecis (simile ad compendium «alia musica») in collectione tractatuum de musica, Leodium Belgiae (ca. MC)
Cantores Alamanniae recensere
- "Bibliotheca civitatis Bambergae, Msc.Lit.5, ff. 5–27". Tonarium Augiensis (effictum anno MI in Augia insula)
- Hartker. "Coenobium Sangallense, Bibliotheca institutum, Cod. Sang. 390, pp. 1-5". Antiphonarium Hartkeris Coenobi Sangallensis (X saeculo)
- Hartker. "Coenobium Sangallense, Bibliotheca institutum, Cod. Sang. 391, pp. 1–8, 261–264". Antiphonarium Hartkeris Coenobi Sangallensis, pars secunda (X saeculo)
- "Monasterium Einsiedeln, Bibliotheca institutum, Cod. 121, pp. 417-427". Psalmodia communionum libris gradualis et sequentiarum Notkeri, monasterium Einsiedeln (CMLX–CMLXX)
- Hoger Werdensis. "Bibliotheca civitatis Bambergae, Msc.Var.1, ff. 42'-46'". Fragmentum «Commemoratio brevis de tonis et psalmis modulandis» cum notatione Dasiana collectione tractatuum de musica, Werden? (ca. M)
- "Bibliotheca civitatis Bambergae, Msc.Lit.5, ff. 187–196". Tonarium tropario et sequentiario Augiense Notkeris Balbuli et Theodulfi Aurelianensis (MI)
- Hartvic (copiatrum). "Monacum, Bibliotheca civitatis Bavariae, Cod. Clm 14272, ff. 62'-64'". Tonarium cum signis Dasiae abbatiae Sancti Emmerami Ratisbonae (MVI–MXXVIII)
- Hartvic (copiatrum). "Monacum, Bibliotheca civitatis Bavariae, Cod. Clm 14272, ff. 173'-174". Fragmentum tractatus «Commemoratio brevis de tonis et psalmis modulandis» cum signis Dasiae abbatiae Sancti Emmerami Ratisbonae (MVI–MXXVIII)
- Hartvic (copiatrum). "Monacum, Bibliotheca civitatis Bavariae, Cod. Clm 14272, ff. 175–181". Tonarium compendio «alia musica» cum intonationibus notatibus, psalmodiis et rubricis addendis formam tonarium abbatiae Sancti Emmerami Ratisbonae (MVI–MXXVIII)
- Berno Augiensis. "Coenobium Sangallense, Bibliotheca institutum, Cod. Sang. 898, pp. 2–25". Tractatus nominatus «De consona tonorum diversitate» cum tonario infra «Bernonis Epistolae cum sermonibus et hymnis», Coenobium Sangallense, collectione regis Henricu III (XI saeculo)
- Berno Augiensis. "Roma, Bibliotheca Apostolica Vaticana, Cod. pal. lat. 1344, ff. 19–33'". «Musica seu Prologus in Tonarium» cum nominibus graecibus finalium secundum Hucbaldem Sancti Amandi et addenda (intonationes cum notatione sangallense), monasterium Lauresham (medium XX saeculi)
- "Guelpherbytum, Bibliotheca Augusta, Cod. Guelph. 1050 Helmstadiensis (cat. 1152), ff. 16'-27'". Index intonationum et incipitorum antiphonarum sub differentias cum notationis sangallensis, tonarium completum simiile tonario mettensi et ipsum Hartkeri (XIII saeculo)
Cantores Aquitaniae recensere
- "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 1240, ff. 62'-64'". Troparius ecclesiae Sancti Salvatoris Mundi scriptus abbatia Sancti Martiali Augustorito (annibus CMXXXIII–CMXXXVI)
- "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 1084, ff. 155–164'". Tonarium tropario-prosarii et sequentiarii, monasterium Sancti Gerardis Aureliaco (sero X saeculo)
- "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 1085, ff. 3'-110'". Antiphonarium breviarium ecclesiae Sancti Salvatoris Mundi, cum addendis symbolibus tonis Rogeri et Ademaris Cabanensis apud abbatiam Sancti Martiali, Augustoritum (finis X saeculi)
- "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 1121, ff. 202–206'". Tonarium tropario-sequentiarii, abbatia Sancti Martiali Augustorito, scriptus a Ademaro Cabanensis et alibus (anno MXXV)
- "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 909, ff. 251–257'". Tonarium tropario-sequentiarii, abbatia Sancti Martiali Augustorito (MXXXII)
- "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 1118, ff. 104–113'". Tonarium tropario-prosari et sequentiarii in Aquitania, Augusta Auscorum (annibus CMLXXXVII–CMXCVI)
- "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 776, ff. 147–154'". Fragmentum tonarii ad finem libris gradualis, monasterium Sancti Michaelis Galliaco apud Albiam (ca. anno MLVVIX)
- "Londinium, Bibliotheca Brittanica, Cod. Harl. 4951, ff. 295'–301'". Tonarium libris gradualis adveniens ecclesia cathedrali Sancti Stefani vulgo Saint Etienne Tolosae (sero XI saeculo)
- "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 780, ff. 123'-130". Tonarium libris gradualis, ecclesia cathedralis Sanctorum Justi et Pastori Narbonis (sero XI saeculo)
Cantores Lutetiae et confoederationis monasticae cluniacensis recensere
- "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 12584, ff. 216". Tonarium XII saeculi, libro graduali et antiphonario abbatiae Sancti Mauri Fossarum vulgo Saint-Maur-des-Fossés, Vallis Matronae (XI saeculo)
- "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 13252, ff. 71–76'". Tonarium troparii, abbatia Sancti Germani Propinquorum vulgo Saint-Germain-des-Prés, Lutetia (XI saeculo)
- "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 8663, ff. 50'-51". Tonarium infra compendio «Alia musica» collectione tractatuum de musica, abbatia Sancti Benedicti ad Ligerim (X saeculo)
- "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 7211, ff. 54–71". Tonarium compendii «Alia musica» collectione tractatuum de musica abbatiae Sancti Petri Luxovio (XII saeculo)
- "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 17296, f. 11'". Antiphonarium abbatiae realis Sancti Dionysii cum differentiis rubrificatis (ca. annibus MCXL–MCL)
- "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, Cod. nal 443, ff. 29–33". Fragmentum tonarii manuscripto abbatiae Sancti Benedicti ad Ligerim (ca. anno MCC)
- "Bibliotheca civitatis Bambergae, Msc.Lit.115, ff. 68'-74". Tonarium tractatus «Practica artis musice» Amerii dicta Codice Motetuum Bambergae, Lutetia (annibus MCCLXXV–MCCLXXXV)
Cantores ordinis Cistercensis recensere
- Berno Augiensis. "Lipsia, Bibliotheca Universitatis, Cod. 1493, ff. 53–60". Tonarium cum neumis sangallensis a Berno Augiensis collectione tractatuum, abbatia Sancti Petri Merseburga, liber deinde translatus ad monasterium cisterciensem Altzella, Saxonia (ca. anno MLXXV)
- "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, Cod. nal 1410, ff. 159'-166'". Antiphonarium abbatiae Sanctae Mariae, Abbatia Morimundi, Dioecesis Mediolani (XII saeculo)
- "Vindobona, Bibliotheca Nationis Austriense, Cod. 1799**, ff. 216-222' (Digit. No. 454-467)". Tonarium antiphonarii cisterciensis, abbatia de Runa in Styria (annibus MCCXXV–MCCXLIX). Österreichische Nationalbibliothek
Cantores ordinis Dominicanae recensere
- "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus lat., Cod. 16663, ff. 54'-57". Tonarium cum notatione alphabetica infra tractatum de musica a Hieronymo Moraviae, Lutetia (sero XIII saeculo)
- "Bibliotheca civitatis Victoriae, RARESF 096.1, Cod. R66A, ff. 1'-4". Tonarium cum neumis quadratis antiphonario Pinciaci, monasterium Sancti Ludovici Pinciaco (annibus MCCCXXXV–MCCCXLV)
Cantores Italiae recensere
- "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, Fundus lat., Cod. 7202, f. 52'". Tonarium cum signis Dasiae, tractatus nominatus «Inchiriadon» infra collectionem tractatuum apud Collegionem fratrorum Domenicanam Colberti, Venetia (XI saeculo)
- "Roma, Bibliotheca Casanatensis, Cod. 54, f. 102'-103". Tonarium monasterii Augiensis (effictum codicis Nonantolae XI saeculo)
- Odo Aretinus, "Archicoenobium Montis Casini, Bibliotheca archicoenobii, Cod. Q318, pp. 126–127", «Formulas super ad nos» collectione tractatuum de musica, Archicoenobium Sancti Benedicti Montis Casini (sero XI saeculo)
- "Archicoenobium Montis Casini, Bibliotheca archicoenobii, Cod. Q318, pp. 122–123", «De octo tonora per ordinem» collectione tractatuum de musica, Montis Casini archicoenobium (sero XI saeculo)
- "Archicoenobium Montis Casini, Bibliotheca archicoenobii, Cod. Q318, pp. 127–157", Tonarium cum neumis Beneventanis collectione tractatuum de musica, Montis Casini archicoenobium (sero XI saeculo)
Cantores Anglosaxoniae recensere
- "Cantabrigia, Collegio «Corpus Christi», Bibliotheca «Parker», Cod. 260, ff. 51'-53'". Fragmentum tractatus «Commemoratio brevis de tonis et psalmis modulandis» collectione ecclesiae Christi, Cantuaria (sero X saeculo)
- "Cantabrigia, Collegio «Corpus Christi», Bibliotheca «Parker», Cod. 473, ff. 70–73'". Tonarium troparii Wintoniae (XI saeculo)
Cantores normanni recensere
- Willelmus Volpianis. "Monspessulanus, Bibliotheca inter universitates olim Facultas Medicinae, Cod. H159". Tonarium notatum in completo supra librum gradualem et fragmentum antiphonarii, abbatia Sancti Benigni Diviensis (finis X saeculi)
- "Matritum, Bibliotheca Nationis Hispaniae, Cod. 288, ff. 4–12". Tonarium troparii et sequentiarii normanno-siculi, ecclesia cathedralis normanna in insula Sicilia fortasse Panormo (ca. MC)
- "Lutetia, Bibliotheca Nationis Franciae, fundus latin, Cod. 10508, ff. 150'-156'". Tonarium troparii et prosarii orientem Italiae, abbatia Sancti Ebrulphi Uticensis, Olina, Normannia (12th saeculo)
Nexus externi recensere
|
Vicimedia Communia plura habent quae ad tonaria spectant. |