Censura Esperantici sermonis
Adversus sermonem artificialem Zamenhofianum censura quoque agebatur. Nonnumquam censura non ipsum sermonem, sed conatus multorum esperantistarum pertinet, ne linguam universalem praecipuorum institutorum introducant.
Partim puncta iudicandi generaliter cunctas artificiales linguas attinent. Alia censurae puncta de determinatis Esperanticae linguae proprietatibus versantur, quibus a parte iudicum existimantium inepta dicitur. Nonnulli criticorum, qui determinatas linguae Esperanticae iudicant, esperantidas, id est linguolas[1] eas artificiales, quae constant ex fundamentis linguae Zamenhofianae, explicant.
Censura propositorum exsequendorum recensere
Ludovicus Zamenhof opinari coepit ut haec lingua in toto orbi terrarum adhibeatur, quamque plurimi studeant. Vidit illam linguam instrumentum ad confirmandum accipiendarum civitatum, ac bella odiumque fugere. Usque hunc diem haec consilia propositura sunt, sentiuntque eum "omnium secundum" esse "patrium sermonem."
Propositum quod assequi nequit? recensere
Ab existimantibus nimis putabantur linguam Esperanticam hoc propositum in futuris decenniis statu hodierno linguae Anglicae assequi nequiturum esse. Factum est etiam sermonem in 120 annis tantum nonnullos centum millia loquentium potuisse repperi, quod propositum esse falsum demonstrat.
